ದೈವದ ನುಡಿಯಂತೆ ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಟಿ ಯವರಿಗೆ ಅಪಾಯ ಕಾದಿದೆಯಾ ? ಮತ್ತೆ ಅವರು ದೈವದಲ್ಲಿ ಅರಿಕೆ ಮಾಡಬೇಕಾ ?

 ದೈವದ ನುಡಿಯಂತೆ ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಟಿ ಯವರಿಗೆ ಅಪಾಯ ಕಾದಿದೆಯಾ ? 

ಮತ್ತೆ ಅವರು ದೈವದಲ್ಲಿ ಅರಿಕೆ ಮಾಡಬೇಕಾ ? 

- ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಮೊಬೈಲ್ 9480516684:

ಈ ದೈವದ ನುಡಿ ಸತ್ಯವಾಗುತ್ತದಾ ?.

 ಕಳೆದೊಂದು ವಾರದಲ್ಲಿ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ಈ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದ್ದಾರೆ .

ಇದಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉತ್ತರ ಇಲ್ಲಿದೆ© ಡಾ‌.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

  .ದೈವಾರಾಧನೆಗೆ ಅಪಚಾರ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವರು ಹೋಗಿ ಅರಿಕೆ ಮಾಡಿದ್ದರೇ ಹೊರತು ಕಾಂತಾರ ಸಿನಿಮಾ ಅಥವಾ ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದ್ದು ಓದಿದೆ 

  ದೈವಕ್ಕೆ ಅಪಚಾರ ಮಾಡಿ ದುಡ್ಡು ಮಾಡಿದವರನ್ನು ಅಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತೇನೆ,ದೈವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರೀಕರಣ ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು ,ಹುಚ್ಚಾಟ ಮಾಡಿದವರಿಗೆ ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿಸ್ತೇನೆ ಎಂದು ದೈವದ ನುಡಿಯಾದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ.

ಇಲ್ಲಿ ಕಾಂತಾರ ಸಿನಿಮಾ ದಲ್ಲಿ ದೈವಕ್ಕೆ ಅಪಚಾರ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ದೈವ ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ಸಹನಾ ಕುಂದರ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಒಂದಷ್ಟು ಜನರು  ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಚರ್ಚೆ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಂತಾರ ಸಿನಿಮಾ ದಲ್ಲಿ ದೈವಾರಾಧನೆಗೆ ಅಪಚಾರ ಆಗಿದೆ ಎಂದಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇನೆ

ಇಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ವಿಷದೀಕರಿಸುವೆ.

ಮೊದಲಿಗೆ ಕಾಂತಾರ ,ಮತ್ತು ಕಾಂತಾರ ಅಧ್ಯಾಯ ಒಂದರಲ್ಲಿ ದೈವಗಳನ್ನು ದೈವಾರಾಧನೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸಿದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಪಚಾರ ಆಗಿದೆ ಎಂದಿದ್ದು

ಹೇಗೆ ಅಪಚಾರ ಆಗಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ದೃಷ್ಟಾಂತವಾಗಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ 

1ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಯವರು ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರ ಫೋಟೋ ಪುಸ್ತಕಕ್ಕೆ ಹಾಕಿ ಕಾಂತಾರ ಪಂಜುರ್ಲಿ ಯಾರು ಗೊತ್ತುಂಟಾ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದಾರೆ ಅವರು ತುಳು ಮಾತನಾಡುದಿಲ್ಲ ನಮಗೆ ಬಹಳ ಬೆಸರವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಸುವರ್ಣ ಚಾನೆಲ್ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಸಹನಾ ಕುಂದರ್ ಹೇಳಿದ ಮಾತಿದು.

2 ಕಾಂತಾರ ಸಿನಿಮಾದಲ್ಲಿ ಚಾಮುಂಡಿ ಮತ್ತು ಗುಳಿಗರನ್ನು ಅಕ್ಕ ತಮ್ಮ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದ್ದು ಚಾಮುಂಡಿ ದೈವದ ತಂದೆ ಗಾಳಿ ಭದ್ರ ದೇವರು ತಾಯಿ ನೆಲವುಲ್ಲ ಸಂಖ್ಯೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದು ಅಪಚಾರ 

3 ಕಾಂತಾರ ದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿದಂತೆ ದೈವಗಳು ಯಾರನ್ನೂ ಸಂಹರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.ಇದು ಅಪಚಾರ

4 ಗುಳಿಗ ದೈವಕ್ಕೆ ಗಡ್ಡ ಇಲ್ಲ ಇದು ಅಪಚಾರ

5 ಒಮ್ಮೆಗೆ ಒಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿನಿಮಾ ದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿರುವಂತೆ ಮಂತ್ರ ಗುಳಿಗೆ ರಕ್ತ ಗುಳಿಗ ಕತ್ತಕೆ ಕಾನದ ಗುಳಿಗ ಇತ್ಯಾದಿಬ ಅನೇಕ ದೈವಗಳ ಅವೇಶ ಬರುದಿಲ್ಲ ಇದು ಅಪಚಾರ 

6  ದೈವಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾಟ ಮಂತ್ರ ಮಾಡುದಿಲ್ಲ.ಹಾಗೆ ತೋರಿಸಿದ್ದು ಅಪಚಾರ 

7 ಸಿನಿಮಾ ದಿಂದ ತುಳು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ದೈವಾರಾಧನೆಗೆ ಏನೂ ಪ್ರಯೋಜನ ಆಗುದಿಲ್ಲ 

8 ಸಿನಿಮಾ ನೋಡಿದ ಜನರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಭಾವಾವೇಶಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಕೆಲವರು ಬೇಕೆಂದೇ ದೈವಾವೇಶ ಆದಂತೆ ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರು ವೇಷ ಹಾಕಿ ಥಿಯೇಟರ್ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ ರೀಲ್ಸ್ ಮಾಡ್ತಿದ್ದಾರೆ ಇದು ಅಪಚಾರ

ಭೂತಾರಾಧನೆ/ದೈವಾರಾಧನೆ ಬಗ್ಗೆ   ಎರಡು ದಶಕಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾರ್ಯ ಆಧರಿತವಾಗಿ ಮಾಡಿದ ನನ್ನ ಅಧ್ಯಯನದ ತಳಹದಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಆಕ್ಷೇಪಗಳಿಗೆ ನಾನು ನಿಷ್ಪಾಕ್ಷಿಕವಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸುವೆ 

ನಾನೂ ದೈವಾರಾಧಕಳೇ.ನಮ್ಮ ತಂದೆ  ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪೂಕರೆ ಕಂಬಳ ನೇಮ ಇದೆ .

ನನ್ನ ಮಾತೃಭಾಷೆ ಕನ್ನಡ ,ತುಳು ಅಲ್ಲ ಆದರೂ.ಕಾಸರಗೋಡಿನ ಕೊಳ್ಯೂರಿನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದು ಬಂಟ್ವಾಳದ ಕೋಡಪದವಿಗೆ ಸೊಸೆಯಾಗಿ ಬಂದು ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನೆಲೆಸಿದ ನನಗೆ ಪರಿಸರ ಭಾಷೆಯಾದ ತುಳುವಿನ ಪರಿಚಯ ಇದೆ ,ತುಳು ಮಾತನಾಡಲು ಓದಿ ಬರೆಯಲೂ ಬರುತ್ತದೆ,

ಯಾವುದೇ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಅಕಾಡೆಮಿಗಳ ಒಂದು ಪೈಸೆ ಅನುದಾನ ಪಡೆಯದೇ ನನ್ನ ಸ್ವಂತ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿ  ಕಳೆದ ಎರಡೂವರೆ ದಶಕಗಳಿಂದ ಕರಾವಳಿಯಾದ್ಯಂತ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾರ್ಯ ಆಧರಿತ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿ ಈ ತನಕ ಎಲ್ಲೂ ದಾಖಲಾಗದ ಪ್ರಕಟವಾಗದ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಕೂಡ ಆಗದ   ಅನೇಕ ಪಾಡ್ದನಗಳನ್ನು ತುಳು ಜನಪದ ಹಾಡುಗಳನ್ನು  ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಿ ಲಿಪ್ಯಂತರ ಮಾಡಿ ಅನುವಾದಿಸಿ ಅಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಇರುವಲ್ಲಿ ಊಹಾ ಪಾಠ ಸೇರಿಸಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪದ ಕೋಶ ರಚಿಸಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದೇನೆ ,ಒಂದು ಸಾವಿರದ ಇನ್ನೂರ ಐವತ್ತಮೂರು ದೈವಗಳ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನಾತ್ಮಕವಾಗಿ  ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿ 1036 ಪುಟಗಳ ಕಲರ್ ಫೋಟೋ ಗಳಿರುವ ಗ್ರಂಥ ಗಾತ್ರದ ಬೃಹತ್ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದು ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು- ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ನೋಟ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ ಇದೂ ಸೇರಿದಂತೆ 25 ಪುಸ್ತಕಗಳು ಆರು ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬರಹಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗಿವೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬರಹಗಳು ಪುಸ್ತಕಗಳು ತುಳು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದವುಗಳಾಗಿವೆ

© ಡಾ‌ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

 ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು - ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ನೋಟ 

ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್  ಮೊಬೈಲ್ 9480516684

ಇದು ಕಾಂತಾರ ಮೊದಲ ಸಿನೆಮಾ ಬರುದಕ್ಕಿಂತ ಒಂದು ವರ್ಷ ಮೊದಲೇ ಪ್ರಕಟವಾಗಿತ್ತು.ಆಗ ಈ ಪುಸ್ತಕದ ಮುಖ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಕೊಡಮಂದಾಯ ದೈವದ ಚಿತ್ರ ಬಳಸಿದ್ದೆವು.

ಕಾಂತಾರ ಬಂದಾಗ ತುಂಬಾ ಜನರು ಮಾಯವಾಗುದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಕೇಳಿದ್ದು ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಕಾಂತಾರ ಪಂಜುರ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೈವಗಳ ಮಾಹಿತಿ ಸೇರಿಸಿ ಮಾಯ ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಎಂಬ ಗ್ರಂಥ ರಚಿಸಿದ್ದು ಇದರ ಮುಖ ಪುಟಕ್ಕೆ ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಡಿಯವರ ಕಾಂತಾರ ಸಿನಿಮಾ ದ ಪಂಜುರ್ಲಿ ದೈವದ ಅಕ್ರಿಲಿಕ್ ಪೈಂಟಿಂಗ್ ನ ಸುಂದರ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಮನಮೋಹನ್ ಅವರಿಂದ ಪಡೆದು ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರ ಅಪ್ತ ಸಹಸಯಕ ಸುಹಾಸ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರಿಗೆ ತಿಳಿಸಿ  ಇದನ್ನುಮುಖ ಪುಟ ಬಳಸುದಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿದ ನಂತರ ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಪುಸ್ತಕದ ಮುಖ ಪುಟಕ್ಕೆ ಬಳಸಿದ್ದೇವೆ.ಇದರಿಂದಾಗಿ ದೈವಾರಾಧನೆಗೆ ಅಪಚಾರ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಇನ್ನುಕಾಂತಾರ ಪಂಜುರ್ಲಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ಪಂಜುರ್ಲಿ ಇದೆ.ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿದೆಯೇ ? ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಈ ದೈವದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ್ದೆ.ಇದರಿಂದ ದೈವಕ್ಕೆ ಅಒಚಾರ ಆಗಲು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ? ಅಪಚಾರ ಆಗದ ಮೇಲೆ ಸಹನಾ ಕುಂದರ್ ಅವರಿಗೆ ಬಹಳ ನೋವಾದದ್ದು ಯಾಕೆ ಎಂದು ನನಗೆ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ

ನನ್ನ ಮಾತೃಭಾಷೆ ಕನ್ನಡ  ನಾನು ಇರುವುದು ಕನ್ನಡದ ನೆಲ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ , ಸರ್ಕಾರಿ ಪಿಯು ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಉಪನ್ಯಾಸಕಳಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು  ಹೀಗಿರುವಾಗ ನಾನು ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುತ್ತೇನೆ ,ತುಳು ಮಾತಾಡುದಿಲ್ಲ ( ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ನಾನು ತುಳುಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಮಾತಾಡ್ತೇನೆ ಭಾಷಣ ಮಾಡ್ತೇನೆ ತುಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದೇನೆ ತುಳು ಪತ್ರಿಕೆಗೆ ಕಾರಣಿಕದ ದೈವೊಳು ಎಂಬ ಅಂಕಣ ಕೂಡ ಬರೆದಿದ್ದೇನೆ,ತುಳುವೇತರರಿಗೆ ತುಳು ಕಲಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ತುಳು ಕಲಿಕಾ ಪಠ್ಯ ರಚಿಸಿ ಉಚಿತ ತುಳು ಸಂಭಾಷಣಾ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿ ಅನೇಕರಿಗೆ ತುಳು ಕಲಿಸಿದ್ದೇನೆ ಕೂಡಾ) ಎಂಬುದು ಸಹನಾರಿಗೆ ಯಾಕೆ ನೋವು ಉಂಟು ಮಾಡಿದೆ ? ನಾನು ಕನ್ನಡ ಮಾತಾಡಿದ್ದರಿಂದ ದೈವಕ್ಕೆ ಏನಾದರೂ ಅಪಚಾರ ಅಗಿದೆಯಾ ? ಯಾಕೆಂದರೆ ದೈವಾರಾಧನೆಗೆ ಅಪಚಾರ ಅಗಿದೆಯೇ ಎಂಬ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ  ಸುವರ್ಣ ಚಾನೆಲ್ ನ ನೇರ ಪ್ರಸಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸಹನಾ ಅವರು ನನ್ನ ಮೇಲೆ ಈ ಆರೋಪವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರು.

ಎರಡನೆಯ ಆರೋಪಕ್ಕೆ ಬರೋಣ.ಚಾಮುಂಡಿ ದೈವದ ತಂದೆ ತಾಯಿ ಹೆಸರು ಗಾಳಿ ಭದ್ರ ದೇವರು ನೆಲವುಲ್ಲ ಸಂಖ್ಯೆ ಅಲ್ಲ.ಇದು ತಪ್ಪು ಎಂದಿದ್ದಾರೆ © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

ಚಾಮುಂಡಿ ಎಂದರೆ ಒಂದು ದೈವವಲ್ಲ ಅಗ್ನಿ ಚಾಮುಂಡಿ ಕೆರೆ ಚಾಮುಂಡಿ ವ್ಯಾಘ್ರ ಚಾಮುಂಡಿ ನಾಗ ಚಾಮುಂಡಿ ಗುಡ ಚಾಮುಂಡಿ ಮೊಡಚಾಮುಂಡಿ ಮೊರಸಂಡಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ದೈವಗಳಿಗೆ ಆರಾಧನೆ ಇದೆ.ಎಲ್ಲ ಚಾಮುಂಡಿ ದೈವಗಳನ್ನು ಚಾಮುಂಡಿ ಎಂದೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕರಿಚಾಮುಂಡಿಯನ್ನು ಕೂಡ ಜೆನರಲ್ ಆಗಿ ಚಾಮುಂಡಿ ಎಂದೇ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಡಪ್ಪಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಕರಿ ಚಾಮುಂಡಿ  ದೈವದ ಆರಾಧನೆ ಇದ್ದು ಇಲ್ಲಿ ನೇಮ ಆಗುವಾಗ ಹೇಳಿದ ಪಾಡ್ದನದಲ್ಲಿ ಕರಿ ಚಾಮುಂಡಿ ಯ ತಂದೆ ಗಾಳಿ ಭದ್ರ ದೇವರು ನೆಲವುಲ್ಲ ಸಂಖ್ಯೆ ಎಂದಿದೆ.ಇದೇ ಪಾಡ್ದನದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ತಂದೆ ಕಾನಕಲ್ಲಟೆರಾಯ ತಾಯಿ ನೆಲವುಲ್ಲ ಸಂಖ್ಯೆ ಎಂದಿದೆ.ಕಾನಕಲ್ಲಟೆರಾಯ ಮತ್ತು ಗಾಳಿ ಭದ್ರ ದೇವರು ಇಬ್ಬರೂ ಒಂದೇ ಎಂಬರ್ಥ ಇಲ್ಲಿದೆ.ಈ ಕಥಾನಕವನ್ನು ನಾನು ನನ್ನ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಚಾಮುಂಡಿ ಮತ್ತು ಸೇರಿಗೆ ದೈವಗಳು ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿವಿವರಿಸಿದ್ದೇನೆ.

ಅದೇ ರೀತಿ ಇದೇ ಪುಸಕದಲ್ಲಿ ಗುಳಿಗ ಮತ್ತು ಸೇರಿಗೆ ದೈವಗಳು ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಗುಳಿಗನ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪಾಡ್ದನದಲ್ಲಿ ಗುಳಿಗ ನ ತಂದೆ ಗಾಳಿ ಭದ್ರ ದೇವರು ತಾಯಿ ನೆಲವುಲ್ಲ ಸಂಖ್ಯೆ ಎಂದಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದೇನೆ 

ತಂದೆ ತಾಯಿ ಇಬ್ಬರೂ ಈ ಎರಡೂ ದೈವಗಳಿಗೆ ಒಂದೇ ಅಗಿರುವ ಕಾರಣ ಚಾಮುಂಡಿ ಮತ್ತು ಗುಳಿಗ ದೈವಗಳನ್ನು ಅಕ್ಕ ತಮ್ಮ ಎಂದು ಪರಿಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದರಲ್ಲಿ ನನಗೇನೂ ಅಪಚಾರ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ.ಇವರಿಬ್ಬರೂ ಅಕ್ಕ ತಮ್ಮ ಎಂಬ ಐತಿಹ್ಯ ಇದ್ದಿರಲೂ ಬಹುದು.ಅದನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರು ಸಿನಿಮಾ ದಲ್ಲಿ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು.

ಮೂರನೇ ಆರೋಪ ಕಾಂತಾರ ದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿರುವಂತೆ ದೈವಗಳು ಯಾರನ್ನು ಸಂಹಾರ ಮಾಡುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು 

ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಅನೇಕ ದೈವಗಳು ದುಷ್ಟರನ್ನು ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ ಕಥಾನಕಗಳಿವೆ.ನನ್ನ ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಕತ್ತಲೆ ಕಾನದ ಗುಳಿಗ ಚಾಮುಂಡಿಗೆ ದ್ರೋಹ ಎಸಗಿದ ಗಣಪತಿ ಭಟ್ಟ ಎಂಬವನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದ ಕಥಾನಕ ಇದೆ,ಆಲಿ ಎಂಬ ಮಂತ್ರವಾದಿಯನ್ನು ಸ್ತ್ರೀಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಂದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಿ ಚಾಮುಂಡಿ ದೈವ ಸಂಹರಿಸಿದ ಕಥಾನಕ ಇದೆ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಕಥಾನಕಗಳಿವೆ 

ನಾಲ್ಕನೇ ಆರೋಪ ಗುಳಿಗ ದೈವಕ್ಕೆ ಗಡ್ಡ ಇದ್ದಂತೆ ತೋರಿಸಿದ್ದು ಅಪಚಾರ ಎಂದು.

ಅನೇಕ ದೈವಗಳಿಗೆ ಕೃತಕವಾಗಿ ದೊಮೀಸೆ ಗಡ್ಡಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬೆರ್ಮೆರ್ ದೈವಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಗಡ್ಡ ಮೀಸೆಗಳಿರುತ್ತದೆ ,ಗುಳಿಗ ಕೂಡ ಒಂದು ದೈವವಲ್ಲ.ಗುಳಿಗ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅಂತ್ರ ಗುಳಿಗ ಮಂತ್ರಗುಳಿಗ ಮಂತ್ರವಾದಿ ಗುಳಿಗ ಸನ್ಯಾಸಿ ಗುಳಿಗ ಕತ್ತಲೆಕಾನದ ಗುಳಿಗ ಅಗ್ನಿ ಗುಳಿಗ ಮುಕಾಂಬಿ ಗುಳಿಗ ಸುಬ್ಬಿಯಮ್ಮ ಗುಳಿಗ ಕಾಲನ್ ಗುಳಿಗ ಮೊದಲಾದ ಅನೇಕ ಗುಳಿಗ ದೈವಗಳಿಗೆ ಆರಾಧನೆ ಇದೆ.ಸನ್ಯಾಸಿ ಗುಳಿಗನಿಗೆ ಗಡ್ಡ ಮೀಸೆ ಜಡೆ  ಇರುತ್ತದೆ.ಕೆಲವೆಡೆ  ಮಂತ್ರವಾದಿ ಗುಳಿಗನ ಮುಖವಾಡದಲ್ಲಿ ಗಡ್ಡ ಮೀಸೆಯನ್ನು ದ್ಯೋತಿಸುವ  ರೇಖೆಗಳಿರುತ್ತದೆ 

ಕೇರೞದ ಪಡೆಯಣಿಯಲ್ಲಿ ? ಸಮೂಹ ಆರಾಧನೆ ಇದ್ದು ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕಡೆ ಗುಳಿಕನ್ ತೆಯ್ಯಂಗೆ ಗಡ್ಡವಿದೆ ಇಲ್ಲಿ ಗಣಪತಿಗೂ ಕೋಲ ಇರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಯಕ್ಷಗಾನ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ದೈವಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿದ್ದು ಅಲ್ಲೆಲ್ಲ  ವೇಷಭೂಷಣಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಇದೆ.ಇದು ಸಿನಿಮಾ ನಿಜವಾದ ಕೋಲ ಅಲ್ಲ  ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಅರೋಪದಲ್ಲಿ ಹುರುಳಿಲ್ಲ ಎಂದು ನನಗನಿಸುತ್ತದೆ © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ 

ಐದನೆಯ ಆರೋಪ ಒಮ್ಮೆಗೆ ಅನೇಕ ದೈವಗಳು ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು 

ಒಂದು ದೈವಕ್ಕೆ ಅದೇ ವೇಷಭೂಷಣದಲ್ಲಿಬ ದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ದೈವಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಪಾಡ್ದನ ನುಎಇ ಹೇಳಿ ಅನೇಕ ದೈವಗಳನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವ ಕ್ರಮ‌ಇದೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಜಾಲಾಟದಲ್ಲಿ ನೂರ ಒಂದು ಮಲೆ ದೈವಗಳಿಗೆ ನೇಮ‌ ಆಗುತ್ತದೆ .ಇಲ್ಲಿ ಉಲ್ಳಾಕುಲು ಚಾಮುಂಡಿ ಗುಳಿಗ ಮೊದಲಾದ ಹತ್ತು ಹದಿನೈದು ದೈವಗಳಿಗೆ ಕೋಲ ಕೊಟ್ಟು ಉೞಿದ ದೈವಗಳ ಹೆಸರು ಅಥವಾ ಗಣಗಳು ಎಂದು ಹೇಳಿ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟು ಕಟ್ಟಲೆ ನೇಮ ನೀಡಿ ಆರಾಧಿಸುವ ಪದ್ದತಿ ಇದೆ ಸಾರತೊಂಜಿ ದೈವೊಲ ಕೋಲದಲ್ಲಿಯೂ ಸಮೂಹ ಆರಾಧನೆ ಇದೆ 

ಮಾಟ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ದೈವಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾಡುದಿಲ್ಲ ಹೀಗೆ ತೋರಿಸಿದ್ದು ಅಪಚಾರ ಎಂಬ ಅರೋಪ ಅರನೆಯದು.

ಅನೇಕ ದೈವಗಳನ್ನು ಮಂತ್ರವಾದಿಗಳು ದಿಗ್ಬಂಧನ ಮಾಡಲು ಯತ್ನ ಮಾಡಿ ವಿಫಲರಾಗಿ ದುರಂತವನ್ನಪ್ಪಿದ ದೈವತ್ವ ಪಡೆದು ಅರಾಧಿಸಲ್ಪಡುವ ಕಥಾನಕಗಳಿವೆ.

ಮಂಡೆಕ್ಕಾರ ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ ಮೂಲತಃ ಓರಗವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಮಂತ್ರವಾದಿಯಾಗಿದ್ದಯ ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ ದೈವವನ್ನು ದಿಗ್ಬಂಧನ ಮಾಡಲು ಹೊರಟಾಗ ದೈವ ಆತನನ್ನೇ ಸಂಹರಿಸಿ ತನ್ನ ಸೇರಿಗೆಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಮುಂದೆ ಆತ ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ ದೈವದ ಸೇರಿಗೆಗೆ ಸಂದು‌ ಮಂಡೆಕ್ಕರ ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅರಾಧನೆ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ‌ ಚಾಮುಂಡಿ ದೈವವನ್ನು ತಂತ್ರಿಗಳು ದಿಗ್ಬಂಧನ ಮಾಡಿ ಭೂಮಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೂತು ಹಾಕಿದಾಗ ದೈವ ಸಿಡಿದೆದ್ದು ಬಂದಾಗ ಮೂರು ಆಳು/ಮನುಷ್ಯನಷ್ಟು ಆಳದ ಗುಂಡಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗಾಗಿ ಆ  ಉಗ್ರ ದೈವವನ್ನು ಮೂವಾಳಾಂಕುಳಿ ಚಾಮುಂಡಿ ಎಂದು ಕರೆದು  ಆರಾಧನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

ಅಜ್ಜೆರ್ ಭಟ್ಟೆರ್ ದೈವದ ಬಗ್ಗೆಯು ಇಂತಹ ಐತಿಹ್ಯವಿದೆ.ಪೊಸಮ್ಮ ದೈವವನ್ನು ಮಂತ್ರವಾದದ ಮೂಲಕ ನಿರ್ನಂದಿಸಲು ಹೊರಟ ಮಂತ್ರವಾದಿಯ ಕಾಲಿಗೆ ದೈವ ಹೊಡೆದು ಆತನ‌ಕಾಲು ಮುರಿದ ಐತಿಹ್ಯವಿದೆ.ಹಾಗಾಗಿ ಕಾಂತಾರ ಅಧ್ಯಾಯ ಒಂದರ ಈ ಕಥಾನಕ ತೀರಾ ಅಸಂಗತವಲ್ಲ

ಇನ್ನೂ ಸಿನಿಮಾ ದಿಂದ ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹರಡುದಿಲ್ಲ ಅದರಿಂದ ಏನೂ ಪ್ರಯೊಜನವಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಆರೋಪವಿದೆ.

ಈಗ್ಗೆ ಎರಡು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು ಲಂಡನ್ ನಿಂದ ಮನಮೋಹನ್ ಎಂಬವರು ಕರೆ ಮಾಡಿ ನಾನು ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದವನು ಆದರೂ ಕಾಂತಾರ ಅಧ್ಯಾಯ ಒಂದು ನೋಡುವ ತನಕ  ಅಂತ್ರ ಗುೞುಗ ಮಂತ್ರ ಗುಳಿಗ ಕತ್ತಲೆ ಕಾನದ ಗುಳಿಗ ಮೊದಲಾದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಗುಳಿಗರಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ವಿಷಯವೇ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮಾತಿನ ನಡುವೆ ಹೇಳಿದ್ದರು.ತುಳು ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದವರಿಗೆ ಕೂಡ ಈ ಸಿನಿಮಾ ಮೂಲಕ ದೈವಾರಾಧನೆಯ ಅನೆಕ ವಿಚಾರಗಳು ತಿಳಿದುಬಂದಿರುವಾಗ ಹೊರಗಿನವರಿಗೂ ತಿಳಿದು ನಮ್ಮ ಆರಾಧನೆ ಬಗ್ಗೆ ಗೌರವ ಭಕ್ತಿ ಹುಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ ,ಕಾಂತಾರ ಬಂದ ನಂತರ ನೂರಾರು ಜನರು ತುಳುನಾಡಿಗೆ ಬಂದ ದೈವ ಕೋಲವನ್ನು ನೋಡಿ ಭಕ್ತಿ ಪರವಶರಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಇಂತಹದೊಂದು ಶ್ರೀಮಂತ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇರುವುದು ಹೊರ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ  ಎನ್ನುದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ

ಇನ್ನು ಕೊನೆಯ ಆರೋಪ ಸಿನಿಮಾ ನೋಡಿ ದೈವಾವೇಶವನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು.

ಯಕ್ಷಗಾನ ನೋಡಿಯೂ ಜನರು ಮೊದ ಮೊದಲಿಗೆ ಅನುಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ನಂತರ ಅನೇಕ ಯಕ್ಷಗಾನ ಗಳು ಬಂದಾಗ ಜನರಿಗೆ ಅದು ವಿಶೇಷ ಎನಿಸಲಿಲ್ಲ ,ಕಾಂತಾರ ಬಹಳ‌ ಜನ‌ಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದು ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರ ಅಭಿನಯ ಅತ್ಯದ್ಭುತ ಆಗಿದೆ ಹಾಗಾಗಿ ಜನರು ಇದರತ್ತ ಅಕರ್ಷಿತರಾಗುದು ಸಹಜ ಆದರೆ ಹಾದಿ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ದೈವದ ಅನುಕರಣೆ ಸರಿಯಾದುದಲ್ಲ ಎಂಬ ಮಾತಿಗೆ ನನ್ನ ಸಹಮತ ಇದೆ..© ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

ಇನ್ನು ಥಿಯೇಟರ್ ನಲ್ಲಿ ಅವೇಶಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುದು ಭಕ್ತಿ ಪಾರಮ್ಯದಿಂದ ..ದುರ್ಬಲ ಮನಸ್ಸಿನವರಿಗೆ ಇಂತಹ ಆವೇಶ ಅಗುತ್ತದೆ ಇದು ನಿಜವಾದ ದೈವಾವೇಶವಲ್ಲ.ಒದು ಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿ ಬರುವ ಭಾವಾವೇಶ ಅಷ್ಟೇ.

ದೈವವಾವೇಶಕ್ಕೂ ಭಾವಾವೇಶಕ್ಕೂ ಬಹಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಇದೆ

ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹೇಳುದಾದರೆ ಒಂದು ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಮಕ್ಕಳು ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ ನಾಟಕ‌ಮಾಡುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ ಅಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತನೆ ತರಗತಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿ ಕಯಾದುವಿನ ಪಾತ್ರವನ್ನೂ ನಾಲ್ಕನೇ ತರಗತಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಮಾಡಿರುತ್ತಾನೆ .ತಾಯಿ ಕಯಾದು ಮಗನಿಗೆ ವಿಷ ಕೊಡುವ ಸನ್ನಿವೇಶ ‌‌.ಕಯಾದು ಪಾತ್ರ ಮಾಡಿದ ಹುಡುಗಿ ಬಿಕ್ಕಿ ಬಿಕ್ಕಿ ಅಳುತ್ತಾಳೆ.ಅವಳು ಕಯಾದುವಲ್ಲ.ಅಲ್ಲಿರುವುದುವಾವಳ ಮಗನಲ್ಲ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದು ವಿಷವೂ ಅಲ್ಲ.ಅದರೆ ಅ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ತಾನು ಕಯಾದು ತನ್ನ‌ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಇರುವದ್ದು ವಿಷ ,ಅಲ್ಲಿರುವವನು ನನ್ನ‌ಮಗ ಎಂದುಕೊಂಡಿರುತ್ತಾಳೆ ಹಾಗಾಗಿ ಬಿಕ್ಕಿ ಬಿಕ್ಕಿ ಅಳುತ್ತಾಳೆ.ಇದರ ಅರ್ಥ ಕಯಾದುವಿನ ಆತ್ಮ ಅವಳ‌ ಮೈಮೇಲೆ ಬಂದಿದೆ ಎಂದಲ್ಲ.ಅವಳು ಭಾವಾವೇಶಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದಳು ಅಷ್ಟೇ

ಹೀಗೆ ಸಿನೆ ನೋಡಿ ಭಾವಾವೇಶಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುದನ್ನು ತಿಳುವಳಿಕೆ ಮೂಡಿಸುದರ ಮೂಲಕ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಇಂತಹ ಭಾವಾವೇಶ ಸಿನಿಮಾ ನೋಡಿದಾಗ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ನಿಜವಾದ ದೈವ ಕೋಲ ಆಗುವಾಗಲೂ ಅನೇಕರಿಗೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಅನೇಕ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ನಾನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ.ಇದಕ್ಕೆ ಭಕ್ತಿ ಪರವಶತೆ ಹಾಗೂ ಮನೋದೌರ್ಬಲ್ಯ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.ಹೆಸರಿಗಾಗಿ ಬೇಕೆಂದೇ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಾನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ  ಯಾರೂ ಒಪ್ಪಲಾರರು

ಇನ್ನೂ ಕಾಂತಾರ ಸಿನಿಮಾ ದಲ್ಲಿ ದೈವಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿದ್ದು  ದೈವ ಕಥಾನಕವನ್ನು ತಂದಿದ್ದು ಅಪಚಾರ ಎಂಬ ಆರೋಪ ಹಲವರದು

ಕಾಂತಾರ ಸಿನಿಮಾ ಬರುವ ಮೊದಲೇ ಗಗ್ಗರ ಎಂಬ ರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಸಿನಿಮಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸಿನಿಮಾ ಗಳಲ್ಲಿ ದೈವಗಳನ್ನು ದೈವ ಕಥಾನವನ್ನು ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ನಾಟಕ ಯಕ್ಷಗಾನಗಳಲ್ಲಿ ದೈವಗಳ ಪಾತ್ರಗಳು ದೈವದ ಕಥೆಗಳು ಬಂದಿವೆ.ಸ್ವತಃ ದೈವ ನರ್ತಕರಾದ ದಯಾನಂದ ಕತ್ತಲಸಾರ್ ಅವರು ಯಕ್ಷಗಾನ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಕೊರಗ ತನಿಯ ದೈವದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.ಕಲ್ಕುಡ ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ ದೈವಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಸಿನಿಮಾವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿ ವೀಡಿಯೋ ಮಾಡಿದ್ದು ನನಗೆ ನೋಡಿದ ನೆನಪಿದೆ.ಯಕ್ಷಗಾನದಂತೆ ಸಿನಿಮಾ ಕೂಡ ಒಂದು ದೃಶ್ಯ ಕಾವ್ಯ.ಯಕ್ಷಗಾನದಲ್ಲಿ ದೈವದ ಪಾತ್ರ ತರುದು ದೈವ ಕಥಾನಕ ತೋರಿಸುದು ಅಪಚಾರವಲ್ಲದಿರುವಾಗ ಕಾಂತಾರ ಸಿನಿಮಾದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುದು ಅಪಚಾರ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ 

ಇನ್ನು ಪೆರಾರದಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರೀಕರಣ ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನುಡಿಯಾದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದಿದೆ

 ದೈವ ನರ್ತಕರಾದ ದಯಾನಂದ ಕತ್ತಲಸಾರ್ ಅವರ ದೈವದ ಎಣ್ಣೆ ಬೂಳ್ಯದ ಒಂದು ವೀಡಿಯೋ ವೈರಲ್ ಆಗಿತ್ತು.ಇದನ್ನು  ವೀಡಿಯೋ ಮಾಡಿದ ಬಗ್ಗೆ ಹರಡಿದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರ ವಿರೋಧವೂ ಬಂದ ಬಗ್ಗೆ ನನ್ನ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿಲ್ಲ.

ಇಲ್ಲಿ ದೈವಕ್ಕೆ ಅಪಚಾರ ಮಾಡಿ ದುಡ್ಡು ಮಾಡಿದರೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ನುಡಿಯಾಗಿದೆಯಂತೆ.ದೈವ ಇಲ್ಲಿ ಅಪಚಾರ ಮಾಡಿದವರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದೆಯೇ ಹೊರತು ಕಾಂತಾರ ಸಿನೆಮಾ ಬಗ್ಗೆ ಅಥವಾ ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರು ಅಪಚಾರ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದಿಲ್ಲ.

ಹಾಗಾಗಿ ದೈವದ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದು ದೈವಾರಾಧನೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಚ್ಯತಿ ಬರದಂತೆ ತೆರೆಯಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿ ಅಪಚಾರ ಆಗದೇ ಇರುವ ಕಾರಣ ರಿಷಬ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರು Rishab Shetty Films  Rishab Shetty  ಯಾವುದೇ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುವ ಅಗತ್ಯ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ನನಗನಿಸುತ್ತದೆ 

ಇನ್ನು ದೈವ ಕಟ್ಟಿದಾಗ ನುಡಿದ ನುಡಿಗಳು ನೂರಕ್ಕೆ ನೂರರಷ್ಟು ನಿಜವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ‌‌..ಅನೇಕ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ದೈವ ನುಡಿದಂತೆಯೇ ಆಗಿರುದಕ್ಕೆ ಅನೇಕ ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆ

ಎರಡು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ದೈವ ನುಡಿದಂತೆ ಆಗದೇ ಇರುವದ್ದು ನನ್ನ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ 

ಯಾಕೆ ಹೀಗೆ ? ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಉತ್ತರವಿಲ್ಲ.ದೈವ ಕಟ್ಟುವವರ ಮಾತು ನಿಜವಾಗ ಬೇಕಾದರೆ ದೈವ ಬಂದು ನುಡಿಸಿರಬೇಕು‌.ದೈವ ಬಂದು ನುಡಿಸಬೇಕಾದರೆ ದೈವ ಕಟ್ಟುವವರು/ ದೈವ ನರ್ತಕರು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾ ಮನಸಾ ಶುದ್ಧ ರಾಗಿರಬೇಕು.ಬಹಳ ಸಾತ್ವಿಕರಾಗಿ ಇರಬೇಕು

ಮಾತಿನಲ್ಲಾಗಲೀ ನಡೆ ನುಡಿಯಲ್ಲಾಗಲೀ ಅಪಚಾರ ಎಸಗಿರಬಾರದು.ಯಾರಗೇ ಆದರೂ ಕೆಟ್ಟ ಮಾತನ್ನು ಬಳಸಿ ಅನ್ಯರನ್ನು  ನಿಂದಿಸಿರಬಾರದು.ಬೇರೆಯವರಿಂದ ಬೈಗುಳ ತಿಂದಿರಬಾರದು .ಪೆಟ್ಟು ತಿಂದಿರಬಾರದು ಇತ್ಯಾದಿ ದೈವ ನರ್ತಕರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆ ಪ್ರಚಲಿತವಿದೆ.ದೈವವಾವೇಶವಾಗಲು ಮನಸು ದೇಹ ಶುದ್ದವಾಗಿರಬೇಕು .

ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಬದುಕುವ ದೈವ ಕಟ್ಟುವ ದೈವ ನರ್ತಕರ ನಾಲಿಗೆ ಯಲ್ಲಿ ದೈವವೇ ನುಡಿಯುತ್ತದೆ .ಆಗ ಆ ಮಾತುಗಳು ಸತ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.ಅದರಂತೆ ಜನರು ದೈವ ನುಡಿಗೆ ತಲೆಬಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ 

ಇನ್ನೂ ದೈವ ಕಟ್ಟಿದಾಗ ದೈವ ಕಟ್ಟಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮಾಯವಾದ ಅನೇಕ ನಿದರ್ಶನಗಳಿವೆ.ಸುರತ್ಕಲ್ ಸಮೀಒದ ಕುರುವರಬೆಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ರಾಹು ಗುಳಿಗ ಕಟ್ಟಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅವೇಶ ಗೊಂಡು ಗೋಳಿ‌ಮರ ಹತ್ತಿ‌ ಮಾಯವಾದ ದೃಷ್ಟಾಂತವಿದೆ.ಅದೇ ರೀತಿ ಕೂಜಿಲು ದೈವವನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕಾಡಿನೊಳಗೆ ಹೋಗಿ ಮಾಯವಾದ ಐತಿಹ್ಯವಿದೆ‌.ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಕಥಾನಗಳು ಐತಿಹ್ಯಗಳಿವೆ ಮಾಯವಾದವರು ಏನಾಗುತ್ತಾರೆ ? ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ ನನ್ನ‌ ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿದೆ - ಡಾ‌.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ ,ಮೊಬೈಲ್ 9480516684:

#ಕಾಂತಾರ #KantaraChapter1 #kantarareview 

Hombale Films 

#humblebeginnings 

#rishabshetty

IN THE LIGHT OF MAYA AND JOGA THE THOUSAND AND ONE DAIVAS OF KARAVALI

 

Pre-publication booking Started ..

IN THE LIGHT OF MAYA AND JOGA 
THE THOUSAND AND ONE DAIVAS OF KARAVALI

Written  by  Dr Lakshmi G prasad,mobile 9480516684
Translation by Ashwini bhat
Published by Mathrushri Prakashana Aravinda Bhat mobile 9482655447

For this book pls contact 9480516684 ( Lakshmi G Prasad)

9482655448 ( Aravinda Bhat )
 

        Preface
A masterpiece of folklore research, with neither precedent nor successor
-Dr NA Mogasale

Dr. Lakshmi Prasad (Lakshmi Varanasi) hails from the village of Kolyuru in Kasaragod district, from the Varanasi family. Her father, Vedamoorthi Narayana Bhat, was renowned as a scholar. Though her household was firmly rooted in Vedic practices, the fact that Daiva worship was still observed in the family sparked Dr. Lakshmi Prasad’s curiosity and became the inspiration for her research into this tradition.
From there began her journey of continuous exploration into the framework of Daiva worship across coastal Karnataka, which includes the undivided South Canara, Uttara Kannada, and Kodagu. Over twenty-five years of fieldwork, she uncovered the astonishing reality that in these regions alone, a total of 2,360 Daivas are worshipped.
Senior folklorist and scholar Prof. B. A. Vivek Rai, in his doctoral thesis (1985), had documented 267 Daivas. Later, Prof. Chinnappa Gowda revised this and in his doctoral work (1990) identified 300. Further, Raghunatha Varkadi, in his work Kandambaru Malaraya (2011), listed 407 Daivas by name. After this, however, research in this area slowed down, and what was known simply circulated within that narrow frame.
Dr. Lakshmi Prasad’s curiosity and commitment extended much further. By the time she completed her doctoral thesis (2007), she had already covered fieldwork documenting 1,435 Daivas. Today, she has identified and authenticated 2,360 Daivas, leaving the region astonished. Daiva worship is a core component of Tulu culture – indeed, it is said that without Daiva worship there is no Tulu culture at all. Rooted in faith, this ritual tradition has centuries of continuity. To dig deep into the foundations of such a culture and carefully unearth its golden truths is both a difficult and complex task. Dr. Lakshmi Prasad has demonstrated that such pioneering research, once thought to be the domain of men alone, can indeed be accomplished by a woman.
For this, as much credit goes to the resilient soil of her native land as to the strength of her own resolve.
Dr. Lakshmi Prasad holds postgraduate degrees in Sanskrit (First Rank), Hindi, and Kannada (Fourth Rank), along with an M.Phil. and two PhDs – rare achievements in themselves. Having dedicated her life to study, teaching, and research, this twenty-fifth publication stands as the pinnacle of her ambition.
Conducted without the patronage of government support or academic sponsorship, this self-directed, fieldwork-based study is a rarity among rarities. Drawing on traditions from Bhootasthana practitioners as well as legends preserved by cultural custodians, she has analyzed and presented information on 1,251 Daivas selected from her fieldwork. This book crowns Tulu culture’s golden heritage with the brilliance of a peacock feather.
It is a true acharyakruti – a masterpiece of folklore research, with neither precedent nor successor. In this age, it resonates with the saying: “Aiyyayya ench porlandnd mayubbi helabekanna”, a marvel that demands to be spoken of aloud.
— Dr. N. Mogasale
Karnataka Sangha, Kantavara

Translator’s Notes

I hail from coastal Karnataka, a land steeped in folklore, tradition, and bhakti. Growing up, I was always fascinated by the practices unique to Tulunadu – Bhoota Aradhane, Daiva worship, the grandeur of Bhootakola, and the deeply spiritual rituals of nema. My own ancestral home in Kunjaru near Kumble, Kasaragod has a Bhoota Sthaana, where the ritual of Bhootakola takes place once every five years. As a child, I remember being awed by the spectacle – the sounds of the drums, the flicker of torches, the presence of the Daivas, the divine possession, and the charged atmosphere. Yet, I confess, I was never deeply educated in the intricacies of these rituals, and my knowledge remained limited to the awe and reverence of an observer.
However, years later a force of nature conspired to push me towards seeking more knowledge. I struck gold when I stumbled upon a YouTube interview of Dr. Lakshmi G. Prasad. Her in-depth knowledge and passionate scholarship left a deep impression on me. Following this, I began reading her blog sporadically, dipping into her writings whenever I could. The true turning point came one day at my cousin Keshava Prasad’s house in Puttur. On a bookshelf, I came across a copy of her life’s work – the monumental Kannada volume Karavaliya Saviradondu Daivagalu. As I turned its pages, I was gripped with excitement. It felt like I had stumbled upon a treasure.
Desperately wanting a copy for myself, I asked my cousin where I could find one. He generously gave me the author’s number, and I immediately messaged her. To my delight, Lakshmi Akka responded warmly, explaining that the book was self-published and that she harbored a wish to see it translated into several languages, including English. Without a moment’s hesitation, I volunteered to translate it. “How difficult could it be?” I thought. That was more than two years ago.
The truth is, it was far more difficult than I could have imagined. The work of Dr. Lakshmi G. Prasad represents more than twenty-five years of rigorous fieldwork, research, documentation, and analysis of Daiva traditions across Tulunadu. This translation into English arises from both necessity and devotion, since her book is a unique contribution to the preservation of oral histories, ritual practices, and the intangible cultural heritage of coastal Karnataka.
To attempt a translation meant not only rendering Kannada into English, but also educating myself about rituals I had only superficially known, familiarizing myself with Tulu words and expressions, and immersing myself in the cultural nuances of Tulunadu. Every page demanded patience, humility, and a willingness to learn.
As a translator, my foremost responsibility has been to preserve the structural integrity of the original Kannada text while rendering it in professional and natural English. Special attention has been given to retaining key cultural terms such as Daiva, Bhoota, paDdana, kola, nema, which are central to the tradition and resist adequate translation. The choice to retain these words underscores the importance of cultural specificity: they signify not just practices, but lived experiences, cosmologies, and identities of the people of Tulunadu.
The act of translation has posed many challenges. The text abounds in terms, references, and nuances rooted in the Tulu language and local customs. Many concepts do not map neatly onto English. Where required, I have opted for clarity over literalness, prioritizing accessibility to readers unfamiliar with the region while safeguarding the essence of the original narratives.
And finally, here it is. This English version of A Thousand and One Daivas of Karavali is offered with deep respect to the original work. Despite my best efforts, I am acutely aware that some limitations might have inadvertently seeped into this translation. I trust you will read this work with the same spirit in which it was translated – with reverence, curiosity, and a deep respect for the subject.
It is my hope that this translation, imperfect though it may be, brings you closer to the living, breathing tradition of Daiva worship in Karavali, just as the original Kannada book brought me closer to my own roots. That it serves both scholars and lay readers an accessible introduction to the world of Daiva worship, and that it may inspire further research, discussion, and appreciation for the fascinating world of Tulunadu’s Daiva traditions that continue to shape the rich cultural and spiritual life of coastal Karnataka.
- Ashwini Bhat

ತುಳುವರ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಪರಿಕಲ್ಪನೆ © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

 ತುಳುವರ     ಬೆರ್ಮೆರ್  ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಪರಿಕಲ್ಪನೆ © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ 

ಕಾಂತಾರ ಅಧ್ಯಾಯ ಒಂದರ ದಂತ ಕಥೆಯ ಬೆರ್ಮೆ ಯಾರೆಂದು ಸಿನಿಮಾ ನೋಡುವ ಮೊದಲು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಆದರೆ ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಠವಾದ ಆರಾಧ್ಯ ಶಕ್ತಿ.ನಾಗನ ಜೊತೆಗೆ ಸಮನ್ವಯಗೊಂಡು ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮ ಎಂದು ಆರಾಧಿಸಲ್ಪಡುವ ಈ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಗೆ ಹಲವು ಸ್ವರೂಪಗಳು ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳೂ ಇವೆ .ನನ್ನ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾರ್ಯ  ಅಧ್ಯಯನದ ಆಧಾರಿತ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ 

ನಾಗಾರಾಧನೆ ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಿಯಾದುದು .ಇದು ತುಳುನಾಡಿನ ಪ್ರಮುಖ ಆರಾಧನಾ  ಪದ್ಧತಿಯಾಗಿದೆ. ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರವರೆಗೆ ಎಲ್ಲ ಜಾತಿ, ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ವೈಭವಯುತವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಾಗಾರಾಧನೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ನಾಗಾರಾಧನೆಯು ವೈದಿಕ,ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಜನಪದ  ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ನಾಗರಪಂಚಮಿ, ಅನಂತನ ವ್ರತ,  ನಾಗಪ್ರತಿಷ್ಠೆ, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ ಆರಾಧನೆ,  ಸರ್ಪ ಸಂಸ್ಕಾರ / ಶಾಕಾ ಸಂಸ್ಕಾರ       ನಾಗಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ       ಬ್ರಹ್ಮ ಸಮಾರಾಧನೆ          ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಆರಾಧನೆ  ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ ಆರಾಧನೆಗಳು ವೈದಿಕ ಮೂಲ ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮ  ಆರಾಧನಾ ಪ್ರಕಾರಗಳಾಗಿವೆ ನಾಗಮಂಡಲ,     ಢಕ್ಕೆಬಲಿ, ಆಶ್ಲೇಷಾಬಲಿ ನಾಗದರ್ಶನ, ತಂಬಿಲ, ಹಾಲಿಟ್ಟು ಸೇವೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮೂಲಪ್ರಕಾರಗಳಾಗಿವೆ  ತನು ಎರೆಯುವುದು ಕಂಚಿಲು ಸೇವೆ  ಕದಿರು ಕಟ್ಟಿ ಸೇವೆ ನೀರು ಸ್ನಾನ ಕಾಡ್ಯನಾಟ ಪಾಣರಾಟ ಬಾಕುಡರ ಸರ್ಪಕೋಲ ,ಬೆರ್ಮರೆ ಸೇವೆ,ಮಡೆಸ್ನಾನ,ಪುಂಡಿಪಣವು,ಸ್ವಾಮಿ ಆರಾಧನೆ,ಬೆರ್ಮೆರೆ ಕೋಲ,ಕಂಬಳದ ನಾಗಬೆರ್ಮೆರ್ ಕೋಲ,ಗರಡಿಯಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮರ್ ಆರಾಧನೆ,ಆಲಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮರ್ ಆರಾಧನೆ,ಮುಗ್ಗೇರ್ಲು ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮೆರ ಆರಾಧನೆ,ಮೂರಿಳು ಆರಾಧನೆ,ಸರ್ಪಂತುಳ್ಳಲ್,ಸರ್ಪಂಕಳಿಗಳು ಜನಪದಮೂಲ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಆಗಿವೆ

ಇಲ್ಲಿ ನಾಗನ ಜೊತೆಗೆ ಸಮನ್ವಯಗೊಂಡು ಬೆರ್ಮೆರ್ ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮ ನಾಗಿ ಆರಾಧನೆ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

  ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮ-ನಾಗಬೆರ್ಮೆರ್ ಎಂದೂ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ತುಳುವರ ಬೆರ್ಮರ್ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಚತುರ್ಮುಖಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲ. ಆತ ಎಲ್ಲ ಭೂತಗಳ ಒಡೆಯ. ತುಳುನಾಡಿನ ಭೂತಗಳಿಗೆಲ್ಲ ಅವನು ಅಧ್ಯಕ್ಷ. ‘ಬೆರ್ಮರೆ ಬೀರ’ ಪಾಡ್ದನದಲ್ಲಿ ಆತನ ಜನನದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಿದೆ. ತುಳುವರ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಯಾರೆಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಆಧಾರ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಈ ಬ್ರಹ್ಮನ ಬಗ್ಗೆ ಡಾ. ಸುಶೀಲಾ ಪಿ.ಉಪಾಧ್ಯಾಯರು - ‘ತುಳುವರ ಬೆರ್ಮ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಲೊಬ್ಬನಾದ ಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲ. ಜೈನ ಸಂಪ್ರದಾಯದಿಂದಾಗಿ ತುಳು ಸಂಸ್ಕ್ರತಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿ ಹೋದ ಯಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮನೋ ಅಥವಾ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನೋ ಅಥವಾ ತುಳುವರದ್ದೇ ಆದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಬ್ರಹ್ಮನೋ ಇರಬೇಕು’ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ಪಾಡ್ದನಗಳಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಎಂದೂ, ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಪಾಡ್ದನಗಳಲ್ಲಿ ಈತನನ್ನು ನಾಗಬೆರ್ಮೆರ್ ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ‘ಬ್ರಹ್ಮ, ನಾರಾಯಣ, ಈಶ್ವರ ದೇವರುಗಳನ್ನು’ ಪಾಡ್ದನಗಳು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ ... ಪಾಡ್ದನಗಳ ಬ್ರಹ್ಮ ಚತುರ್ಮುಖ ಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲ” ಎಂದು ಡಾ. ಅಮೃತ ಸೋಮೇಶ್ವರ ಅವರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ನಾಗಾರಾಧನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾ “ನಾಗನಂತೂ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆರಾಧನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನಲ್ಲದೆ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮದೈವವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಕಟನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪಾಡ್ದನವೂ ಇದೆ” ಎಂದು ಡಾ. ಅಮೃತ ಸೋಮೇಶ್ವರ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. . ಈ ಬಗ್ಗೆ ಡಾ. ವಿವೇಕ ರೈ ಅವರು “ಭೂತಾರಾಧನೆಗಿಂತ ಪೂರ್ವದ, ಭೂತಾರಾಧನೆಗೆ ಮೂಲಸ್ವರೂಪದ, ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಒಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವರೂಪ ಪಾಡ್ದನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅದು ಬ್ರಹ್ಮರ ಆರಾಧನೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ ದೈವದ ರೂಪದಲ್ಲಿಯೂ ಆರಾಧನೆ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ‘ನಾಗಬೆರ್ಮೆರ್ ಕೋಲ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಬ್ರಹ್ಮನೊಂದಿಗೆ ಆರಾಧನೆ ಪಡೆಯುವ ರಕ್ತೇಶ್ವರಿ, ಗುಳಿಗ, ನಂದಿಗೋಣ ಮೊದಲಾದ ದೈವಗಳಿಗೆ ಕೂಡ ಕೋಲ, ತಂಬಿಲ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ಜೈನರ ಯಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ ಪಾಶ್ರ್ವನಾಥನ ರಕ್ಷಣೆಯ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿರುವ ಯಕ್ಷ. ಯಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮನು ಕುದುರೆಯೇರಿ ಕುಳಿತ ವೀರನಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಧರಣೇಂದ್ರ ಯಕ್ಷನಿಗೆ ನಾಗಸಂಬಂಧಿ ಕಥೆಯಿದೆ. ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನು ಮೇಲ್ಭಾಗ ಪುರುಷನಾಗಿಯೂ ಕೆಳಭಾಗ ನಾಗರೂಪಿಯೂ ಆಗಿದ್ದಾನೆ. ಕೆಲವೆಡೆ ಒಂದು ಬದಿ ನಾಗನನ್ನು, ಇನ್ನೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಪುರುಷರೂಪವನ್ನು ಕೆತ್ತಿರುವ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ© ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ 

ಪೀಟರ್ ಜೆ.ಕ್ಲಾಸ್ ಅವರು “ ‘ಬೆರ್ಮೆರ್’ ಒಬ್ಬ ವನದೇವತೆ. ಆತನ ಎರಡು ಮುಖಗಳು ರಾಜನ ಕರ್ತವ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಪದಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ9. “ಕೆಲವೊಂದು ತುಳುನಾಡಿನ ಶಾಸನಗಳು ಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು ದೇವರೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದು, ಆದರೆ ಬಹಳ ವಿಚಿತ್ರವೆನ್ನುವಂತೆ ಅವನ್ನು ಭೂತಗಳ ಸಾಲಿಗೆ ಸೇರಿಸಿವೆ. ನಾಗನನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮನೊಂದಿಗೆ ಅವಿಭಾಜ್ಯವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಡಾ. ಗುರುರಾಜಭಟ್ಟರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಪಾಡ್ದನದಲ್ಲಿ ಏಕಸಾಲೆರ್ ಮತ್ತು ದೆಯ್ಯಾರ್ ದಂಪತಿಯ ಅತಿಮಾನುಷ ಶಕ್ತಿಯ ಮಗುವೇ ಬೆರ್ಮೆರ್..ಈತ ಘಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಹೋಗಿ ದೇವರ ಶರ್ಮಿಜ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಬಾಣ ಬಿಟ್ಟು ಬೀಳಿಸುತ್ತಾನೆ ನಂತರ ಘಟ್ಟದ ಕೆಳಹೆ ಬಂದು  ಪದ್ಮಾ ಎಂಬ ನದಿಯನ್ನು ಎಡಭಾಗದಿಂದ ಬಕ್ಜೆ ತಿರುಗಿಸಿ ಬ್ರಹ್ಮ / ಬೆರ್ಮೆರ್ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ನಾಗಿ ನೆಲೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ.ಇಲ್ಲಿ ಏಕಸಾಲೆರ್ ದಂಪತಿಯ ಮಗು ಹುಟ್ಟುವಾಗಲೇ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ ವಿಚಾರ © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

ಬೆಳ್ಮಣ್ಣಿನ ತಾಮ್ರಶಾಸನದಲ್ಲಿ “ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ರಕ್ಷಿತವಾದ ಕುಲದಲ್ಲಿ ಅಭಿಮಾನವುಳ್ಳ ಶ್ರೀಮದಾಳುವರಸ . . . ಎಂದಿದ್ದು, ಬ್ರಹ್ಮ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಕುಲದ ಕುಲದೈವವಾಗಿದ್ದಿರಬೇಕು ಎಂಬರ್ಥ ಬರುತ್ತದೆ.

“ಅಳುಪರ ಅರಸೊತ್ತಿಗೆಯ ಕೊನೆಯವರೆಗೆ ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 14ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯವರೆಗೆ ತುಳುವರ ಬ್ರಹ್ಮನು ವೈದಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಚತುರ್ಮುಖ ಬ್ರಹ್ಮನಾಗಿ ಈ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ನಾಗನು ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯನೊಂದಿಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡಿಲ್ಲ” ಎಂದು ಪೀಟರ್ ಜೆ.ಕ್ಲಾಸ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಕುದುರೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತ ಖಡ್ಗಧಾರಿಯಾದ, ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಕೊಡೆ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡ ರಾಜಯೋಧನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿರುವ ಬ್ರಹ್ಮನ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಜೈನರ ಪ್ರಭಾವವಿದೆಯೆಂದು ಡಾ. ಗುರುರಾಜಭಟ್ಟರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ಕೆಲವೆಡೆ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನ ಮೂರ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಬ್ರಹ್ಮನ ಆಕಾರ ಜಪಮಾಲೆಯನ್ನು ಧರಿಸಿ ಕೈಮುಗಿದು ಕುಳಿತ ಯೋಗಿಯದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾಥ ಪಂಥದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಅಲ್ಲಗೆಳೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಬಲಿಯೇಂದ್ರ ಪೂಜೆ ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿದೆ. ಬಲಿಯೇಂದ್ರನನ್ನು ತುಳುನಾಡಿನ ಮೂಲಪುರುಷನೆಂದು, ಭೂಮಿಪುತ್ರನೆಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಾಗಬ್ರಹ್ಮ ಆರಾಧನೆಗೂ ಬಲಿಯೇಂದ್ರ ಆರಾಧನೆಗೂ ಸಂಬಂಧ ಇದೆ © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

ಬೆರ್ಮರ ತಾಣ ಅಥವಾ ನಾಗಬನದಲ್ಲಿನ ಬೆರ್ಮರ ಕಲ್ಲು, ನಾಗರಕಲ್ಲುಗಳು ಮಣ್ಣು, ಹುತ್ತದಿಂದ ಮುಚ್ಚಿ ಹೋದಾಗ ಅದನ್ನು ಅಗೆಯುವ ಧೈರ್ಯ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಆಗ ಆರಾಧನೆಗಾಗಿ ಹೊಸ ಕಲ್ಲನ್ನು / ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಬೇಕಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಹಳೆಯ ರೂಪ ಕಾಣಿಸದಿದ್ದಾಗ, ಆಗಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿರುವ ನಂಬಿಕೆಯಂತೆ ಶಿಲ್ಪಗಳು, ಮೂರ್ತಿಗಳು ಕೆತ್ತಲ್ಪಡುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ವಿಚಾರ. ಇದರಿಂದ ನಾಗನ ಹೆಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಸೊಂಟದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯರೂಪು, ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸರ್ಪಾಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮ ಶಿಲ್ಪಗಳು ರಚನೆಯಾಗಿರಬಹುದು.

ಆಲಡೆಗಳನ್ನು ಹೊಸತಾಗಿ ಕಟ್ಟುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿಲ್ಲ. ಇದೇ ರೀತಿ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕೂಡ ಹೊಸತಾಗಿ ಕಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ. ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಮಾತ್ರ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ನಾಗ ಬನಗಳನ್ನು, ಗರಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಸತಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪ್ರಾಚೀನ ನಾಗಬನಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನ ಆರಾಧನೆ ಇದೆ.

 

 

ಬೆರ್ಮೆರ್ ಸ್ವರೂಪ

ಬ್ರಹ್ಮ ಶಬ್ದ ಬೃಹತ್ ಧಾತುವಿನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು, ಇದರ ಅರ್ಥ ಅಗಾಧವಾದದ್ದು, ವಿಶಾಲವಾದದ್ದು ಎಂದಾಗಿದೆ. ತುಳುವಿನ ಬೆರ್ಮೆರ್ ವೈದಿಕ ಸಂಸ್ಕøತಿಯ ಚತುರ್ಮುಖ ಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲ. ಆದರೂ ಆತನ ಸ್ವರೂಪ ಬೃಹತ್ತಾದುದೇ ಆಗಿದೆ. “ ‘ಬೆರ್ಮೆರ್‍ಗ್’ ಪೂಪೂಜನ ಕರಿತ್‍ದ್ ಮರಕ್ಕ್ ಆಲಂಗಿ ಆಯುಸ್ ಕಾಯ್ಪುನಗ ತರೆಪೋಂಡು ಕಾಟೇಸ್ರೋಗು ಕಡೆ ಪೋಂಡು ಕೋಟೇಸ್ರೂಗು” (ಕ) “ಬೆರ್ಮರ ಹೂಪೂಜೆ ಆದಾಗ ಮರಕ್ಕೆ ಬಳ್ಳಿ ಹಾಕಿ ಕಾಯಿಸುವಾಗ ತಲೆ ಕಾಟೇಶ್ವರಕ್ಕೆ ಹೋಯಿತು. ಕಡೆ (ಕಾಲು) ಕೋಟೇಶ್ವರಕ್ಕೆ ಹೋಯಿತು” ಎಂಬಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮೆರ್‍ನ ಬೃಹತ್ತತೆಯ ಅರಿವಾಗುತ್ತದೆ. ರಕ್ತೇಶ್ವರಿ ಪಾಡ್ದನದಲ್ಲಿ “ಮಂಗ್ಲೂರ್‍ಡ್ದ್ ಬಾರ್ಕೂರು ಮುಟ್ಟ, ಬಾರ್ಕೂರುಡ್ಡ್ ಮಂಗ್ಲೂರ್ ಮುಟ್ಟ ಅಡ್ಡ ಲೆಕ್ಕೆಸಿರಿ, ನೀಟ ಬೆರ್ಮೆರ್, ನೀರ್‍ಡ್ ಕನ್ಯಲು ಉದ್ಯ ಬೆಂದೆರ್ (ಕ) “ಬಾರಕೂರಿನಿಂದ ಮಂಗಳೂರಿನವರೆಗೆ ಮಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಬಾರಕೂರಿನವರೆಗೆ ಅಡ್ಡಕ್ಕೆ ರಕ್ತೇಶ್ವರಿ, ನೀಟಕ್ಕೆ ಬೆರ್ಮರು, ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ಯೆಯರು ಉದ್ಭವವಾದರು” ಎಂಬಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಬೆರ್ಮೆರ್‍ನ ಅಗಾಧತೆ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ

ತುಳುವರ  ಬೆರ್ಮೆರ್  ಒಂದೇ ಏಕ ರೂಪಿ ಅಲ್ಲ . ಬೆರ್ಮೆರ್ ಭೂತ ,ಕಳೆಂಜ ಬೆರ್ಮೆರ್ ,ಭೂತ ಬ್ರಹ್ಮ ,ಬ್ರಹ್ಮ ಯಕ್ಷ ,ನಾಗ ಭೂತ ,ನಾಗ ಮಂಡಲದ,ನಾಗ ಯಕ್ಷ ,ಕೊಳನಾಗ  ಯಕ್ಷ ಬ್ರಹ್ಮ ,ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮ ಮೊದಲಾದವುಗಳು ಈತನ ನಾನಾ ಸ್ವರೂಪಗಳಾಗಿವೆ © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ 

 

ಬೆರ್ಮೆರ್ ಭೂತದ ಸ್ವರೂಪ

ಕಂಬಳದಲ್ಲಿ ಆರಾಧನೆಯಾಗುವ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಮುಖವರ್ಣಿಕೆ ಬಹಳ ಸರಳವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮುಖಕ್ಕೆ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣ, ಹಣೆಯಲ್ಲಿ ‘ಯು’ ಆಕಾರದ ಬಿಳಿನಾಮ, ಕೆನ್ನೆಗೆಮುದ್ರೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಕಂಬಳದಲ್ಲಿ ಆರಾಧನೆಯಾಗುವಾಗ ಹಿಡಿಯುವ ಬಿಲ್ಲು ಬಾಣವನ್ನು ಕೂಡ ತೆಂಗಿನ ಕಡ್ಡಿ ಹಾಗೂ ಪಾಂದೇವುನಿಂದ (ನಾರು) ತಯಾರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ತಲೆಪಟ್ಟ ಮುಡಿ, ಎಲ್ಲವನ್ನು ತೆಂಗಿನ ತಿರಿಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಕಂಬಳದಲ್ಲಿ ಆರಾಧನೆಯಾಗುವಾಗ ಕಾಲಿಗೆ ಗಗ್ಗರ ಇರುವುದಾದರೂ ಗಗ್ಗರದೆಚ್ಚಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಕಾಲಿಗೆ ಅಡಿಕೆಹಾಳೆಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಕಾಲುಕಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

ಬೆರ್ಮೆರ್ ಗೆ ದೊಡ್ಡ ಮೀಸೆ  ಅಣಿ ಇದ್ದು ಅರಸೊತ್ತಿಗೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿ ಬಿಲ್ಲು ಬಾಣಗಳ ಆಯುಧವಿದೆ‌.ಎಂಟೂ ದಿಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಬಾಣ ಪ್ರಯೋಗಿಸುವ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಅರಸ ಅಥವಾ  ಚಕ್ರವರ್ತಿಯಾಗಿರುವುದರ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ  © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ 

ಜಾಲಾಟ ಹಾಗೂ ಮುಗೇರ್ಲು ಕೋಲದ ಬೆರ್ಮೆರಿನ ಮುಖವರ್ಣಿಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮರ್‍ಗೆ ದಪ್ಪನಾದ ಮೀಸೆಕಟ್ಟು ಇರುತ್ತದೆ. ಹುಬ್ಬುಗಳನ್ನು ಕಪ್ಪುಗೊಳಿಸಿ ಕಣ್ಣಿನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಮತ್ತು ಕೆಂಪುಬಣ್ಣದ ರೇಖೆಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಧಿಸುವಂತೆ ಎಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹಣೆಯಲ್ಲಿ ‘ಯು’ ಆಕಾರದ ಬಿಳಿನಾಮವಿರುತ್ತದೆ. ನಾಮ ಅಂಚಿನ ಗೆರೆಗಳು ಕಪ್ಪಿದ್ದು ಮಧ್ಯಕ್ಕೆ ಕೆಂಪುಬಣ್ಣವನ್ನು ತುಂಬುತ್ತಾರೆ. ಕಪ್ಪು ಅಂಚಿನ ಗೆರೆಗಳನ್ನು ಹೊರಮೈಗೆ ಬಿಳಿಗೆರೆಯನ್ನು ಎಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಉದ್ದ ನಾಮದ ಆಚೀಚೆಗೆ ಸಣ್ಣ ‘ಯು’ ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಹಿಂದುಮುಂದಾಗಿ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹಣೆಯ ಬಣ್ಣಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಮತೋಲನ ಸಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೂಗಿನ ಮೇಲೆ ಕಣ್ಣುಗಳ ನಡುವೆ ಕೆಂಪು ತ್ರಿಕೋನಾಕೃತಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಕಪ್ಪು ಮೀಸೆಯನ್ನು ಕಪ್ಪುಬಣ್ಣದಿಂದ ಚಿತ್ರಿಸಿ ತುಟಿಯನ್ನು ಕೆಂಪು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಣೆಯ ನಾಮಕ್ಕೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗಿ ಗದ್ದದಲ್ಲಿಯೂ ಕೆಂಪು, ಕಪ್ಪು, ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ‘ಯು’ ರೀತಿಯ ರಚನೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಮುಖವರ್ಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಮತೋಲನವಿದೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ “ಇಡಿಯ ಮುಖವನ್ನು ಹಣೆ, ಗಲ್ಲ ಮತ್ತು ಗದ್ದ ಎಂದು ವಿಭಜಿಸಿ ತೋರಿಸುವುದಲ್ಲಿ ಈ ಬಣ್ಣಗಳ ಗೆರೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸವು ಹಿಡಿದಿರುವ ರೀತಿ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಡಾ. ಚಿನ್ನಪ್ಪಗೌಡ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ, ಭೂ ಮಾಧ್ಯಮರಿಂದ ಭೂತಮಾಧ್ಯಮರಿಗೆ ಈ ವಿನ್ಯಾಸವು ತುಸು ಭಿನ್ನ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ‘ಯು’ ಆಕಾರದ ಬಿಳಿನಾಮ, ಮೂಗು, ಕೆನ್ನೆಯ ಮೇಲಿನ ಆಕೃತಿಗಳು ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆರ್ಮೆರೆ ಭೂತಕ್ಕೆ, ಡಾಬು, ಮುದ್ರೆ, ಕೊರಳು ಸರಪಳಿ, ಎದೆಹಾರ, ಎದೆಪದಕ, ತಲೆ ಮಣಿ, ತಲೆಪಟ್ಟಿ, ಭುಜ ಕಿರೀಟ, ತಲೆಪಟ್ಟ, ಕೆಬಿನ, ಎದೆಹಾರ ಹಾಗು ನಾಗಾಭರಣಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಬೆರ್ಮೆರ ಭೂತಕ್ಕೆ ಮುಖವಾಡ ಇಡುವ ಪದ್ಧತಿ ಎಲ್ಲೂ ಕಾಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ.© ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

 ಕಳೆಂಜ ಬೆರ್ಮೆರ್

ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಆಟಿಕಳೆಂಜನ ಕುಣಿತ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದುದು. ಕಳೆಂಜನನ್ನು ಬೆರ್ಮೆರ್ ಮಾಣಿ ಎಂದೂ, ಕಲೆಂಜ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಎಂದೂ, ಬೆರ್ಮೆರ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈತನನ್ನು ಬೆರ್ಮೆರ್‍ನ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಎಂದೂ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. “ತುಳುನಾಡಿನ ಪ್ರಾಚೀನ ಆರಾಧ್ಯದೈವವಾದ ಬೆರ್ಮೆರ್‍ನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾದ ಕಳೆಂಜನು ಆಟಿತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಊರಿಗೆ ಹಬ್ಬದ ಮಾರಿಬೀದಿಯನ್ನು ಕಳೆಯುವುದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಬರುವುದೇ ‘ಆಟಿ ಕಳೆಂಜ’ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಬಹುದು” ಎಂದು ಡಾ. ಅಭಯ ಕುಮಾರ ಕೌಕ್ರಾಡಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಈತನಿಗೆ ಕೇಪುಲ ಗಿಡದ ಕೋಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಮುಡಿ (ಕಿರೀಟ)ವಿದೆ. ಮೈಕೈಗಳಿಗೆ ಬಿಳಿಬಣ್ಣದ ಸೇಡಿಯನ್ನು ಬಳಿದು, ಕಿಬ್ಬೊಟ್ಟೆಯಿಂದ ಎದೆಯವರೆಗೆ ಕೆಂಪುಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಗುಣಿಸು (x) ಚಿಹ್ನೆಯ ಆಕಾರವನ್ನು ಬಿಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ತೆಂಗಿನ ತಿರಿ, ಮುಖಕ್ಕೆ ತೆಂಗಿನ ನಾರಿನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಮೀಸೆ ಮತ್ತು ಗಡ್ಡ ಇರುತ್ತದೆ. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಉದ್ದದ ಪನೆಛತ್ರ ಮತ್ತು ದುಡಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಆತನ ರೂಪದ ವರ್ಣನೆ ಹೀಗಿದೆ:

ತುಳು:   ಬಿರ್ಮರೆ ಮಾನಿಯಾಂಡ ಕಲೆಂಜ ಮುಡಿದೀವೊನು

     ಮುದಿ ದೀವೊನು ಕಲೆಂಜ ಸತ್ತಿಗೆ, ಪತ್ತೊನು

     ಸತ್ತಿಗೆ ಪತ್ತೊನು ಕಲೆಂಜ ಸವಲೆಯ ಬೀಜೆಮಾನು

     ಸವಲೋ ಬೀಜೋನು ಬೀರ ತಿತೊನು

     ಕಲೆಂಜ ಕಲೆಂಜ ಕಲೆಂಜ ಬೆರ್ಮರ್

ಕನ್ನಡ:   ಬೆರ್ಮರ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾದರೆ ಕಲೆಂಜ ಕಿರೀಟ ಇರಿಸಿಕೋ

     ಕಿರೀಟ ಇಟ್ಟುಕೋ ಕಲೆಂಜ ಛತ್ರ ಹಿಡಿದುಕೋ

     ಛತ್ರ ಹಿಡಿದುಕೋ ಕಲೆಂಜ ಚಾಮರ ಹಿಡಿದುಕೋ

     ಚಾಮರ ಬೀಸಿಕೋ ಕಲೆಂಜ ಬಿರುದು ಕರೆಸಿಕೋ

     ಕಲೆಂಜ ಕಲೆಂಜ ಕಲೆಂಜ ಕಲೆಂಜ ಬಿರ್ಮೆರ್

ಇಲ್ಲಿ ಕಲೆಂಜನನ್ನು ಬೆರ್ಮರ್ ಮಾಣಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರೂ ಕಿರೀಟ ಇಟ್ಟುಕೋ, ಸತ್ತಿಗೆ ಹಿಡಿ, ಚಾಮರ ಬೀಸಿಕೋ, ಇತ್ಯಾದಿ ಅರಸುವಿಗೆ ಉಚಿತವಾದ ವರ್ಣನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದೆ.

ಆಟಿಕಲೆಂಜನು ಋತುಮತಿಯಾಗದ ಹುಡುಗಿಯ ತಲೆಗೆ, ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗದ ಹೆಂಗಸಿನ ತಲೆಗೆ, ದನ ಕರು ಹಾಕದಿದ್ದರೆ ಅದರ ತಲೆಗೆ, ಮರ ಕಾಯಿ ಬಿಡದಿದ್ದರೆ ಅದರ ಬುಡಕ್ಕೆ ನೀರು ಹೊಯ್ಯುವ ಪದ್ಧತಿ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕಲೆಂಜ ಸಂತಾನವನ್ನು ನೀಡುವ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಬೆರ್ಮರ್ ಕೂಡ ಫಲೀಕರಣದ ದೇವತೆ. ಮುಗೇರ್ಲು ಕೋಲದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಸಂಧಿಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆ ಸಂಧಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಿರುವಂತೆ ಬೆರ್ಮೆರ್‍ನ ಸತ್ತಿಗೆ, ಚಾಮರ, ಕಿರೀಟಗಳು ಇವೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಡಾ. ಅಭಯ ಕುಮಾರ ಕೌಕ್ರಾಡಿ ಅವರು “ಈ ಸಂಧಿ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ತಿಳಿಸಿದರೂ, ಈ ರೀತಿಯ ಬಿರ್ಮೆರ್ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ತುಳುನಾಡಿನ ಆಟಿತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಬರುವ ಕಲೆಂಜನನ್ನು ಮುಗೇರರು ಬಿರ್ಮೆರ್ ಮಾನಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅವನ ಸ್ವರೂಪವು ಸುಮಾರಾಗಿ ಈ ಸಂಧಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿರುವಂತೆಯೇ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಾಚೀನ ಆರಾಧನ ದೈವವೇ ಈ ಬಿರ್ಮೆರ್ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

 

ಭೂತಬ್ರಹ್ಮ

ಉಳ್ಳಾಲವನ್ನು 1623ರಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಿಸಿದ ಪಿಯತ್ರೋ ತಾನು ಕಂಡ ಬೆರ್ಮೆರ್ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಹೀಗೆ ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. “ ... ಅಲ್ಲಿ ಚೊಕ್ಕವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗುಡಿ ಇತ್ತು. .... ಇದರ ಒಳಗೆ ಭೂತದ (Devil) ವಿಗ್ರಹವಿತ್ತು. ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಬಿಳಿಯ ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಕಲ್ಲನ್ನು ಗೆಯ್ದಿರಲಿಲ್ಲ. ವಿಗ್ರಹ ಒಂದು ಆಳು ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿತ್ತು. ನಮ್ಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚಿ, ಒಬ್ಬ ಸುಂದರ ಯುವಕನಂತೆ ಕಾಣುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಕಿರೀಟವಿತ್ತು. ನಾಲ್ಕು ಕೈಗಳಿದ್ದವು. ಬಲಕೈಯಲ್ಲಿ ಚಕ್ರಾಕಾರದ ಏನೋ ಒಂದಿತ್ತು. ಇನ್ನೊಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕಠಾರಿ ಇತ್ತು. ವಿಗ್ರಹದ ಕಾಲಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಉದ್ದನೆಯ ಗಡ್ಡ ಬಿಟ್ಟ ಬೆತ್ತಲೆ ಮನುಷ್ಯನ ವಿಗ್ರಹವಿತ್ತು. ಅದರ ಕೈಗಳು ನೆಲಕ್ಕೆ ಊರಿದ್ದವು, ಪ್ರಾಣಿಯೊಂದು ನಡೆಯುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ. ಇದರಮೇಲೆ ಭೂತ ಕುಳಿತು ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು. ವಿಗ್ರಹದ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಮರವೊಂದರ ಒಣಗಿದ ಬುಡ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ಭೂತದ ತೊಂದರೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ತೊಂದರೆಯ ನಿವಾರಣೆಗಾಗಿ ರಾಣಿ ಇಲ್ಲಿ ಗುಡಿ ಕಟ್ಟಿಸಿ ಬ್ರಿಮೋರ್ (Brimor) ಎಂಬ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಬ್ರಿಮೋರ್ ಎಂಬ ಭೂತ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಭೂತವಂತೆ, ಸಾವಿರಾರು ಭೂತಗಳಿಗೆ ಒಡೆಯನಂತೆ, ನನ್ನ ಈ ಊಹೆ ಸರಿ ಎಂದು ಆಮೇಲೆ ಇಲ್ಲಿಯವರು ಹೇಳಿದರು. ಈ ವಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಬುತೋ (Buto-ಭೂತ) ಎಂದು ಹೆಸರು”.

ಇದು ಭೂತಬ್ರಹ್ಮನ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಭೂತಬ್ರಹ್ಮನ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹೊಂದುವಂತಹ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಗ್ರಹ ಉಡುಪಿಯ ವೀರಭದ್ರ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇದೆ 

ಇಂದಿಗೂ ದೇವರ ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ಬಲಿ ಬರುವವರನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮವಾಹನ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

 ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷ

ಶೀತಲನಾಥನ ಯಕ್ಷ ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷ. ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕುದುರೆ ಏರಿ ಕುಳಿತು ಖಡ್ಗ ಹಿಡಿದು ವೀರನಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ. ಆದರೆ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಮೂರ್ತಿ ಎದುರಿನ ಮಾನಸ್ತಂಭದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತ ಭಂಗಿಯ ಶಾಂತಮುದ್ರೆಯ ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷನ ಮೂರ್ತಿ ಇದೆ. ಕಾರ್ಕಳ ಶೀತಲನಾಥ ಗುಡಿಯ ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷನಿಗೆ ಆರು ಕೈಗಳಿದ್ದು, ಈ ಮೂರ್ತಿ ನಿಂತ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಉಜಿರೆ ಬಸದಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷನ ಉದ್ಭವ ಶಿಲೆ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಈತನದು ನಿರಾಕಾರನಾಗಿದ್ದರೂ ಬೆಳ್ಳಿರೇಖುಗಳಿಂದ ಪುರುಷರೂಪ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಬಸದಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಉರುಟಾದ ಕಲ್ಲನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷನಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ರೂಪವಿರಲಿಲ್ಲ. ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಕುದುರೆ ಏರಿದ ವೀರನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಯಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮನ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಗರೊಡಿಗಳ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಕುದುರೆ ಏರಿದ ವೀರನಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರಬಹುದು.

ನಾಗಭೂತ

     ಅರಿಬೈಲು, ಚೌಕಾರು ಗುತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಬಳಕೋರಿಯಂದು ಪೂಕರೆ ಹಾಕುವಾಗ ನಾಗಭೂತಕ್ಕೆ ಕೋಲವಿದೆ. ನಾಗಭೂತದ ಮುಖವರ್ಣಿಕೆ ಸರಳವಾಗಿದ್ದು, ಕಪ್ಪುಬಣ್ಣದ ಮೇಲೆ ಹಳದಿ ನಾಗಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ತಲೆಗೆ ನಾಗನ ಹೆಡೆಯ ಆಕಾರದ ಮುಡಿಯನ್ನು ಹಿಡಿಯುತ್ತಾರೆ. ಚೌಕಾರುಗುತ್ತು ಹಾಗೂ ಅರಿಬೈಲಿನಲ್ಲಿ ನಾಗಭೂತದ ಮುಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹೆಡೆಗಳಿವೆ. ಇಚ್ಲಂಗೋಡಿನ ಕೃಷ್ಣಸರ್ಪಕೋಲದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹೆಡೆಯ ಮುಖವಾಡ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ನಾಗಮಂಡಲದ ನಾಗ ಯಕ್ಷ ,ಕೊಳನಾಗ ,ಬ್ರಹ್ಮ ಯಕ್ಷ

ನಾಗಮಂಡಲ, ಢಕ್ಕೆಬಲಿ/ಬ್ರಹ್ಮಮಂಡಲಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿರುವ ವೈಭವದ ಆಚರಣೆ. ಮೂಲತಃ ಢಕ್ಕೆಬಲಿ, ನಾಗಮಂಡಲಗಳು ಒಂದೇ ಅಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈಗ ಇವುಗಳ ಆಚರಣೆ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಒಂದೇ ರೀತಿ ಇದೆ.

ದೇವರ ಆರಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಹನ್ನೊಂದು ಪ್ರತೀಕಗಳನ್ನು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಿವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಮಂಡಲ ಒಂದು ಪ್ರತೀಕ. ಮಂಡಲದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಗನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದು ನಾಗಮಂಡಲದ ಉದ್ದೇಶ. ಈ ಪೂಜಾವಿಧಿ ಯಾವಾಗಿನಿಂದ ಆರಂಭವಾಯಿತು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಖಚಿತವಾದ ಆಧಾರವಿಲ್ಲ. “ಕ್ರಿ.ಶ.1458ರ ಬಾರಕೂರಿನ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ‘ಮಂಡಲ ಭಂಡಾರಿ’ ಎಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಬಹುಶಃ ನಾಗಮಂಡಲ ಸೇವೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟ ಭಂಡಾರಿಯನ್ನು ಕುರಿತು ಈ ಶಾಸನ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಿರಬೇಕು. ಹೀಗಾಗಿ 500 ವರ್ಷಗಳಿಂದೀಚೆಗೆ ನಾಗಮಂಡಲ ನಡೆದುಬರುತ್ತಿದೆ” ಎಂದು ಖಚಿತವಾಗಿ ಹೇಳಬಹುದು ಎಂದು ಪ್ರೊ. ಎ.ವಿ. ನಾವಡ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ನಾಗಮಂಡಲ ಸಂತಾನ ಬಯಕೆ ಹಾಗೂ ‘ಕುಷ್ಟರೋಗ ನಿವಾರಣೆಗಾಗಿ ನಡೆಸುವ ಒಂದು ನಾಗಾರಾಧನಾ ಪದ್ಧತಿ, ಇದೊಂದು ಫಲವಂತಿಕೆಯ ಆಚರಣೆ. ಇದನ್ನು ಮಾನವ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಫಲವಂತಿಕೆಯ ಆಚರಣೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ತಂತ್ರ ಮೂಲದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಆರಾಧನೆ ಎಂದು ಕಾ.ವೆಂ. ರಾಜಗೋಪಾಲ ಅವರು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ನಾಗಮಂಡಲಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿ ನಾಗತಂಬಿಲ, ಆಶ್ಲೇಷಾಬಲಿ, ಶಾಕಾಸಂಸ್ಕಾರ, ಹಾಲಿಟ್ಟು ಸೇವೆ, ನಾಗದರ್ಶನ ಮೊದಲಾದ ವಿಧಿಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಟ್ಟು ಗದ್ದೆ ಅಥವಾ ಸಮತಟ್ಟಾದ ವಿಶಾಲವಾದ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶದ ಮಧ್ಯೆ ಸುಮಾರು 2-3 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ 20 ಕೋಲು ಚೌಕಾಕಾರದ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಂಗದ ನಡುವೆ ಕಂಬ, ಅದರ ಸುತ್ತ ಚಪ್ಪರ, ಚಪ್ಪರದ ಸುತ್ತ ರೇಷ್ಮೆ ವಸ್ತ್ರದಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಾವ್ರಿಮಿಟ್ಟಿ (ತಾವರೆ ಮೊಗ್ಗು), ತಾವರೆಹೂ, ಗಿಳಿ ಮುಂತಾದ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಮೇಲ್‍ಗಟ್ಟಿನಿಂದ ನೇತು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ.

ಜಂಗಮ ಸೊಪ್ಪಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಹಸಿರು ಹುಡಿ, ಭತ್ತದ ಹೊಟ್ಟಿನ ಕರಿಯ ಕಪ್ಪು ಹುಡಿ, ಬೆಳ್ತಿಗೆ ಅಕ್ಕಿಯ ಹಡಿ, ಬಿಳಿ ಹುಡಿ, ಅರಸಿನ ಹಾಗೂ ಸುಣ್ಣದ ಮಿಶ್ರಣದಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಕುಂಕುಮ ಹಾಗೂ ಅರಸಿನ ಹುಡಿಗಳಿಂದ ಮಂಡಲದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಏಳು ಹೆಡೆಯ ಸರ್ಪ, ಮರಿನಾಗ, ಬ್ರಹ್ಮ, ಯಕ್ಷ, ಗಣಪತಿಯರನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ರಂಗದ ನಾಲ್ಕು ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಎಣ್ಣೆಯ ದೊಂದಿಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಸುತ್ತ ನಾಗಪಾತ್ರಿ ಹಾಗೂ ವೈದ್ಯರು ನರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ.

ನಾಗಮಂಡಲದ ಸುತ್ತ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುವವರು ಇಬ್ಬರು, ಒಬ್ಬರು ನಾಗಪಾತ್ರಿ. ನಾಗಪಾತ್ರಿ ಮುಂಗೈಗೆ ಕಡಗ, ಮೈಗೆ ಕೆಂಪುಬಟ್ಟೆ, ಕೆದರಿದ ಕೂದಲು, ಕೊರಳಿನಲ್ಲಿ ನಾಗನ ಚಿಹ್ನೆಯ ಪದಕವಿರುವ ಹಾರವನ್ನು ಧರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಕೈ ತುಂಬ ಹಿಡಿದಿರುವ ಹಿಂಗಾರಗಳನ್ನು ಮುಖಕ್ಕೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ತಿಕ್ಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಧಾನ ಪಾತ್ರ ವೈದ್ಯರದು. ವೈದ್ಯರು ಅರ್ಧನಾರಿ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಯಕ್ಷಗಾನ ಬಡಗುತಿಟ್ಟಿನ ಸ್ತ್ರೀವೇಷವನ್ನು ಹೋಲುವ ಇವರು ಕೆಂಪುಬಣ್ಣದ ಚೌಕುಳಿಸೀರೆ, ಕಾಲಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ, ಎದೆಗೆ ತೋಳಿಲ್ಲದ ರವಿಕೆ, ಕೊರಳಿಗೆ ಗುಂಡುಸರ, ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ಬೆಳ್ಳಿಪಟ್ಟಿ, ಕೈಗೆ ಚಿನ್ನದ ಕಡಗ, ತಲೆಗೆ ಮುಂಡಾಸು, ಜರಿರುಮಾಲು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಡುವ ಹಿಮ್ಮೇಳದ ಮೂರು ಜನ ವೈದ್ಯರು ಬಿಳಿಧೋತರವನ್ನು ಕಚ್ಚೆ ಹಾಕಿ ಉಟ್ಟು, ಬಿಳಿ ಅಂಗಿ ತೊಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ನಾಗಮಂಡಲದ ವೇದಿಕೆಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ ಚಿತ್ತಾರದ ಸುತ್ತ ಪಾತ್ರಿ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯರು ನರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಾಗನನ್ನು ಮೈತುಂಬಿಕೊಂಡ ಪಾತ್ರಿ ಕ್ರೋಧದಿಂದ ಸುತ್ತಿ ಸುಳಿದು ಮುಖವನ್ನು ಗಂಟಿಕ್ಕಿಕೊಂಡು ಹೂಂಕರಿಸುತ್ತ ನಾಗರ ಹಾವಿನಂತೆ ತಲೆಯನ್ನು ಹಿಂದೆಮುಂದೆ ಆಡಿಸುತ್ತಾ, ನಾಲಿಗೆಯನ್ನು ಆಗಾಗ ಹೊರಚಾಚುತ್ತಾ, ಬುಸುಗುಟ್ಟುತ್ತಾನೆ. ಅನಂತರ ಅರ್ಧನಾರಿರೂಪದಲ್ಲಿರುವ ವೈದ್ಯನ ಭಕ್ತಿಗೆ ಒಲಿದು ತಣಿದು ಮಣಿಯುತ್ತಾನೆ. ಈ ಕುಣಿತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಭಾವರಸಗಳ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಇದೆ. ಎಂಟು (8) ಬರೆದ ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ನರ್ತಿಸುವ  ಇವರ ನರ್ತನ ಮನಮೋಹಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ 

 ಕೊಳನಾಗ: ಏಳು ಹೆಡೆಯ ದೊಡ್ಡ ಸರ್ಪದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕೆ ಕೊಳನಾಗ, ಗುಳಿಕ, ಅಥವಾ ಕಾಡ್ಯ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

 ನಾಗಯಕ್ಷ :

 ಕೊಳನಾಗನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿಯೇ ಕೇವಲ ಹೆಡೆಯಂತೆ ಕಾಣುವ ಒಂದು ರೂಪಕ್ಕೆ ಎರಡು ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಆಕಾರ ಶಂಖವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವರು ಮರಿನಾಗ ಎಂದರೆ ಕೆಲವರು ನಾಗಯಕ್ಷಿ (ಯಕ್ಷೆ) ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

 ಬ್ರಹ್ಮ ಯಕ್ಷ :

ಕೊಳನಾಗನ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೆಳಗೆ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಮಾನವಾಕೃತಿಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕೈ ಕಾಲುಗಳಿಲ್ಲ. ಗಂಡುರೂಪ, ಮೀಸೆ ಇದೆ. ಹೊರಚಾಚಿದಂತಿರುವ ಹಲ್ಲುಗಳು, ಹಾಗೂ ಎರಡು ಕೋರೆ ಹಲ್ಲುಗಳಿವೆ. ತಲೆಗೆ ಚೂಪಾದ ಟೊಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಧರಿಸಿದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ವೈದ್ಯರು ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ತುಳುವರು ಬೆರ್ಮೆರ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ನಾಗಬ್ರಹ್ಮ ಸಮನ್ವಯ

ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನ ಆರಾಧನೆ ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪರಂಪರಾಗತವಾಗಿ ಬಂದ ಜಾನಪದ ನಂಬಿಕೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸತ್ತ ನಾಗನನ್ನು ಯಾರಾದರೂ ನೋಡಿದರೆ, ಆತನು ಅದನ್ನು ಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತವಾಗಿ ಅಂತ್ಯೇಷ್ಟಿ ಸಂಸ್ಕಾರದ ಹಕ್ಕು ಸತ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕುಟುಂಬ ಗೋತ್ರ ಹಾಗೂ ವಂಶದವರಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ತುಳುನಾಡಿನ ಜನರು ನಾಗವಂಶದವರಿರಬೇಕು. “ಇಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ, ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ, ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನಾಗರಖಂಡವೆಂದು ಹೆಸರಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ನಾಗರೆಂಬ ಆದಿವಾಸಿಗಳು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಸರ್ಪಕುಲಲಾಂಛನವಾಗಿದ್ದ ಈ ಜನರಲ್ಲಿ ಸರ್ಪಾರಾಧನೆ ಒಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಮತಾಚಾರಣೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಿರಬೇಕು” ಎಂದು ಗೋವಿಂದ ಪೈ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ನಾಗಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಬಿಡಿಸಲಾಗುವ ಕೈಕಾಲುಗಳಿಲ್ಲದ ತಲೆಯ ಚಿತ್ರವನ್ನು ‘ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷ’ ಎನ್ನಲಾಗುವುದು. ಈ ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷ, ವೈದಿಕರ ಚತುರ್ಮುಖಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲ. ತುಳುವರು ಹೇಳುವ ಬೆರ್ಮರ್ ಇದೆಂದೂ, ಇದನ್ನು ಸಂತಾನದ ಅಧಿದೇವತೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಪ್ರೊ. ಎ.ವಿ. ನಾವಡ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

“ತುಳುನಾಡಿನ ಜನತೆ ತನ್ನ ಪೂರ್ವಜರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದಕ್ಕೂ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನ ಕಲ್ಪನೆಗೂ ಸಂಬಂಧವಿದ್ದಂತಿದೆ” ಎಂದು ಬನ್ನಂಜೆ ಬಾಬು ಅಮೀನ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ತುಳುನಾಡಿನ ನಾಗಬನಗಳಲ್ಲಿನ ನಾಗಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸುತ್ತವೆ. ಎಣ್ಮೂರಿನ ಆದಿ ಗರಡಿಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ನಾಗಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ತಂಬೂರಿ ಹಿಡಿದ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನಿದ್ದಾನೆ. ಉಜಿರೆಯ ಕೇಲಂಗಿಮನೆಯ ಪ್ರಾಚೀನ ನಾಗಬನದಲ್ಲಿ ಸೊಂಟದ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಮನುಷ್ಯಾಕೃತಿಯ ತಲೆಯ ಸುತ್ತ ನಾಗಹೆಡೆಗಳಿರುವ ಸೊಂಟದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸರ್ಪಾಕೃತಿ ಇರುವನಾಗಶಿಲ್ಪವಿದೆ  ನಿಡಿಗಲ್ಲು ಆಲಡೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಭಾಗ ಮನುಷ್ಯ, ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಾಗಾಕಾರ ಶಿಲ್ಪದ ಒಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಹಿಂಬದಿಯಲ್ಲಿ ನಾಗಮಂಡಲದ ಪವಿತ್ರ ಬಂಧದ ರಚನೆಯಿದೆ. ಅನಂತಾಡಿ ನಾಗಬನದಲ್ಲಿ ನಾಗನಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಒಂದು ಕಲ್ಲು ಇದೆ. ಆದರೆ ಬ್ರಹ್ಮರೆಂದು ಹಳೆಯ ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಿಕೆಗಳಿವೆ. ಚೌಕಾರುಗುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಎಂದು ಒಂದು ಮುರಕಲ್ಲನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ ಕವತ್ತಾರು ಆಲಡೆಯಲ್ಲಿ ನಾಗನಿಗೆ ಸಣ್ಣಮಂಟಪ ಇದೆ. ಇದರ ಒಳಗೆ ಹೆಡೆ ತೆರೆದ ನಾಗಶಿಲ್ಪವಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಯೇ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮರ ಮಾಡ ಇದೆ. ಇದರ ಒಳಗೆ ಒಂದು ಚೌಕಾಕಾರದ ಮುರಕಲ್ಲು ಇದೆ. ಇದನ್ನೇ ‘ಬ್ರಹ್ಮ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. © ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

ಹೀಗೆ ಕೆಲವೆಡೆ ನಾಗನ ಕಲ್ಲುಗಳು, ಕೆಲವೆಡೆ ನಾಗಶಿಲ್ಪಗಳು, ಇನ್ನು ಕೆಲವೆಡೆ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಆರಾಧನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೆಡೆ ಬ್ರಹ್ಮರಿಗೆ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಮೂಲಕ ಸಂಕಲ್ಪವಿದ್ದರೆ, ಕೆಲವೆಡೆ ‘ಬ್ರಹ್ಮ’ರಿಗೆ ಕಲ್ಲುಗಳು ಇವೆ. ಗರಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮರ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾಗಬೆರ್ಮೆರ್ ಎಂದು ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಆಲಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಬೆರ್ಮೆರ್ ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಲಿಂಗೇಶ್ವರನಾಗಿ ಆರಾಧನೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾನೆ.ಬ್ರಹ್ಮ ಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಆಗಮ ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ ಹಿರಣ್ಯ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ಭಟ್ ಅವರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ 

 ಆದರೂ ಆಲಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಆದಿ ಆಲಡೆ, ಆದಿಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹುತ್ತದ ಬೆರ್ಮರ ಆರಾಧನೆ ಇದೆ. ಕೆಲವು ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಗರಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಬ್ರಹ್ಮಗುಂಡ ಮಾತ್ರ ಇರುತ್ತದೆ. “ಕಲ್‍ಡ್‍ನಾಗೆ ಪುಂಚೊಡು ಸರ್ಪ ಗುಂಡೊಡು ಬೆರ್ಮೆರ್. ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ನಾಗ, ಹುತ್ತದಲ್ಲಿ ಸರ್ಪ, ಗುಂಡದಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮೆರ್ ನೆಲೆಯಾಗುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. “ಆ ನಾಗೆರ್ಲೆನ್ ಬೆರ್ಮೆರೆನ್ ನಿರ್ಮಿಯೆರ್ ದೇವೆರ್ ಎಡದಿಕ್ಕುಡು ಬೆರ್ಮೆರ್ ಬಲದಿಕ್ಕುಡು ...” (ಆ ನಾಗಗಳನ್ನು ಬೆರ್ಮೆರನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ದೇವರ ಎಡದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮರ್ ಬಲದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ... ) ಎಂಬ ಪಾಡ್ದನದ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾಗ ಮತ್ತು ಬೆರ್ಮರ್ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಎರಡು ಶಕ್ತಿಗಳು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಕಾಪು ಬ್ರಹ್ಮಲಿಂಗೇಶ್ವರದೇವರ ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಎಡಭಾಗದ ಮೂಲ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನವೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಬನದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮನ ಉದ್ಭವ ಶಿಲೆ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾಗಶಿಲೆ ಇಲ್ಲ.

ಪಡುಪೆರಾರದ ಬ್ರಹ್ಮಬಲವಾಂಡಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೂಲಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನವೆಂದು ಹೇಳುವ ಬನದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮನ ಉದ್ಭವವಾದ ಕಲ್ಲು ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾಗನಿಗೆ ಅಸ್ತಿತ್ವವಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ನಾಗಬನ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟುದು ಎಂದು ಅಲ್ಲಿಯವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿನ ತಂತ್ರಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಅಲ್ಲಿಯ ‘ಬ್ರಹ್ಮ’ ಭೂತಬ್ರಹ್ಮ, ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲ.

ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರ ಪಾಡ್ದನದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಬೆರ್ಮರ ವರ್ಣನೆ ಅಲೌಕಿಕವಾದುದು ಆಗಿದೆ. ಆದರೆ ಆ ಬೆರ್ಮರಿಗೆ ನಾಗನ ಹೆಡೆ ಇರುವ ಬಗ್ಗೆಯಾಗಲಿ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮ ಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿರುವಂತೆ, ಸೊಂಟದಿಂದ ಕೆಳಭಾಗ ಸರ್ಪಾಕಾರ ಇರುವ ಬಗ್ಗೆಯಾಗಲೀ ವರ್ಣನೆ ಇಲ್ಲ. ಒಂದೆರಡು ಪಾಡ್ದನಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರಿಗೆ ಕೆಮ್ಮಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿದ ಬೆರ್ಮರ್ ಕುದುರೆಏರಿದ ವೀರನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿತನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾಡ್ದನಗಳಲ್ಲಿ ವೀಳ್ಯದೆಲೆಯಷ್ಟು ತೆಳುವಾಗಿ, ತೆಂಗಿನಮರದಷ್ಟು ಎತ್ತರವಾಗಿ, ಆಲದಷ್ಟು ಅಗಲವಾಗಿ, ಅಡಿಕೆಯಷ್ಟು ಉರುಟಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿದ ಬ್ರಹ್ಮನ ವರ್ಣನೆ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ ಮನುಷ್ಯನ ಆಕಾರವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಮೊದಲು ಬೆರ್ಮರ ಉದೀಪನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ ಏಳುತಲೆಯ ಸತ್ತಿಗೆ, ಹಾಗೂ ಜನಿವಾರಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದ್ದು ಇದು ರಾಜಪುರುಷನನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎಡದಲ್ಲಿ ಕರಿಯ ಸಂಕಮಾಲ, ಬಲಬದಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಳಿಯ ಸಂಕಮಾಲ ಇರುವ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದೆ. ಕರಿಯ ಸಂಕಮಾಲ ಮತ್ತು ಬಿಳಿಯ ಸಂಕಮಾಲರನ್ನು ಸರ್ಪಗಳೆಂದೂ, ನಾಗರಾಜರೆಂದೂ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವರ್ಣನೆಯನ್ನು ಕಪ್ಪು ಶಂಖಗಳ ಹಾಗೂ ಬಿಳಿ ಶಂಖಗಳ ಮಾಲೆ ಎಂದೂ ಕೆಲವರು ಅರ್ಥೈಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕಂಡೇವು ಬೀಡಿನ ಬನದಲ್ಲಿ ಕರಿಯ ಸಂಕಪಾಲ ಹಾಗೂ ಬಿಳಿಯ ಸಂಕಪಾಲರ ನಾಗಬನಗಳಿವೆ. ತುಳುನಾಡಿನ ಕೆಲವೆಡೆ ಸಂಕಪಾಲ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ. ಏನೆಕಲ್ಲು ಶಂಖಪಾಲ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹುತ್ತ ಅದರ ಎದುರು ಒಂದು ನಾಗಪ್ರತಿಮೆ ಇಟ್ಟು ಶಂಖಪಾಲ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯನೆಂದು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾಗಪ್ರತಿಮೆ ‘ಶಂಖಪಾಲ’ನನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಎಡಬಲಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕಪಾಲರಿರುವ ವರ್ಣನೆ ಎಲ್ಲ ಪಾಡ್ದನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಸಂಕಮಾಲ/ಸಂಕಪಾಲರ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಿರುವಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಮತ್ತು ಸಂಕಪಾಲರು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಎಂಬ ಚಿತ್ರಣವಿದೆ. ಬೆರ್ಮರ್ ಎಡಬಲದಲ್ಲಿ ಕರಿಯ ಸಂಕಪಾಲ ಮತ್ತು ಬಿಳಿಯ ಸಂಕಪಾಲರಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ವರ್ಣನೆ ಇದೆಯೇ ಹೊರತು ನಾಗಬೆರ್ಮರ್ ತಾದಾತ್ಯ್ಮವಿಲ್ಲ.

ಸಿರಿಯ ಪಾಡ್ದನದಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮರ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಬೆರ್ಮರನ್ನು ತಂದು ಏಳದೆ ಗುಂಡ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತ್ರ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. 

ಏಕಸಾಲೆರ್ ದೆಯ್ಯಾಋ ದಂಪತಿಯ ಮಗನಾಗಿ ಹುಟ್ಟುವ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಗೆ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣಗಳಿವೆ 

ಲಿ ಬೆರ್ಮರಿಗೆ ರಾಜಪುರುಷನ ವರ್ಣನೆ ಇದೆ 

ಬೆರ್ಮರ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಿರುವ ಪಾಡ್ದನಗಳಲ್ಲಿ ಸಿರಿಪಾಡ್ದನ ಪ್ರಾಚೀನವಾದುದು.

ಇದರಿಂದ ಸಿರಿಪಾಡ್ದನದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮೆರಿಗೆ ಪುರುಷ ರೂಪದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಬೆರ್ಮರಿಗೆ ಗುಂಡ ಕಟ್ಟುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಬಹುಶಃ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿರಬೇಕು. ಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಬೆರ್ಮೆರನ್ನು ತಂದು ಏಳದೆ ಗುಂಡ ಕಟ್ಟಿರುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಈ ಪಾಡ್ದನದಲ್ಲಿದೆ. ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ‘ಬೆರ್ಮೆರ್’ ಯಾವ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪಾಳು ಬಿದ್ದ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನದ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಮಣ್ಣನ್ನು ತಂದು ಗುಂಡದೊಳಗೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿರಬಹುದೇ? ಇಂದಿಗೂ ಕೋಳ್ಯೂರು ಬೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪೂಕರೆಯ ದಿನ ಒಂದು ಮುಷ್ಠಿ ಮಣ್ಣನ್ನು ಹಿಂಗಾರದೊಂದಿಗೆ ಬಾಳೆಕುಡಿಯ ಮೇಲಿಟ್ಟು ಗಣಪತಿ ಎಂದು ಸಂಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿಬ್ರಹ್ಮರನ್ನು ‘ಗಣಪತಿ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅಲ್ಲಿನ ಹಿರಿಯರಾದ ನಾರಾಯಣಭಟ್ಟರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಕೋಳ್ಯೂರಿನ ಶಂಕರನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನ ಬ್ರಹ್ಮ-ವಿಷ್ಣು-ಶಿವರೆಂಬ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳ ದೇವಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮನ ಬದಲಿಗೆ ಗಣಪತಿಯನ್ನೇ ಆರಾಧಿಸುವ ಪದ್ಧತಿಯಿದೆ.

ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನಗಳು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತವೆ. ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ಬಾರಿ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬೆರ್ಮೆರ ಕಲ್ಲುಗಳು ಬನದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲುಗಳ ಮೇಲೆ ಹುತ್ತ ಬೆಳೆದಾಗ, ಹುತ್ತವನ್ನು ಕೀಳುವ ಧೈರ್ಯ ಯಾರಿಗೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಕವತ್ತಾರು ಆಲಡೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಎದುರು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮದೇವರ ಸಣ್ಣಗುಡಿಯೊಂದಿದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮರ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿ ಒಂದು ಚೌಕಾಕಾರದ ಮುರಕಲ್ಲು ಇದೆ. ಇದರ ಮೇಲೆ ಈಗ ಹುತ್ತ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದು, ಈ ಹುತ್ತವನ್ನು ಕೀಳಬಾರದು ಎಂದು ಅಲ್ಲಿನ ಅರ್ಚಕರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಬೆಳೆದ ಹುತ್ತಗಳು ನಾಗನ ಆವಾಸಸ್ಥಳಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ನಾಗಾರಾಧನೆ ಪ್ರಚಲಿತವಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನದ ಹುತ್ತಗಳಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಜೊತೆಗೆ ನಾಗನ ಆರಾಧನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ನಾಗ ಮತ್ತು ಬೆರ್ಮೆರ್ ನಡುವಿನ ಅಂತರ ಅಳಿಸಿಹೋಗಿ ನಾಗಬ್ರಹ್ಮರಿಗೆ ಏಕಾತ್ಮತೆ ಉಂಟಾಗಿದೆ ಎನ್ನಬಹುದು

© ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ

ಕನ್ನಡ ಉಪನ್ಯಾಸಕರು

ಸರ್ಕಾರಿ  ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು ಬೆಂಗಳೂರು

ಮೊಬೈಲ್ :9480516684

E mail: samagramahithi@gmail.com

Blog:http://laxmipras.blogspot.com

 

(ಲೇಖಕರ ಕಿರು ಪರಿಚಯ

ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಗ್ರಂಥ ಖ್ಯಾತಿಯ ಲೇಖಕಿ ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

ತುಳುನಾಡಿನ ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಕಂಬಳ -ಒಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಅಧ್ಯಯನ ಎಂಬ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪಿಎಚ್. ಡಿ ಪದವಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಹಾಗೂ ಕನ್ನಡ ,ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವೀಧರರಾಗಿರುವ ಕಾಸರಗೋಡಿನ ಕೋಳ್ಯೂರು ಮೂಲದ ಗಡಿನಾಡ ಕನ್ನಡತಿ ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ ಈಗ ತಮ್ಮ ಎರಡನೆಯ ಪಿಎಚ್.ಡಿ ಪದವಿಗಾಗಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಮಹಾ ಪ್ರಬಂಧಕ್ಕಾಗಿ  ದ್ರಾವಿಡ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಎರಡನೇ ಪಿಎಚ್ ಡಿ ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ  ,ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳ ಗ್ರಂಥ ಸೇರಿದಂತೆ 25 ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಆರು ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಲೇಖನಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗಿವೆ )

ತುಳುವರ ಅಧಿದೈವ ಬೆರ್ಮೆರ್ 

ಚಿತ್ರ ಕೃಪೆ: ಶಶಾಂಕ್ ನೆಲ್ಲಿತ್ತಾಯ

ನನ್ನ ಮೊದಲ ಪಿಎಚ್ ಡಿ ಥೀಸಿಸ್ ತುಳುನಾಡಿನ ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮ ( ಬೆರ್ಮೆರ್ ) ಮತ್ತು ಕಂಬಳ- ಒಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ನೋಟ

ಬೆರ್ಮೆರ್ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಈ ಹಿಂದೆ ಚಿತ್ರಲೋಕ ಯು ಟ್ಯೂಬ್ ನಲ್ಲಿ ನಾನು ನೀಡಿದ್ದು ಇದೆ

https://youtu.be/Zj4TW1BVzxg?si=yRKnftjnCo3azYko

.

ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಓದುಗರು ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು - ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ #ನಮ್ಮಹೆಮ್ಮೆಯಓದುಗರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ ಮೂಲದ ಅಶೋಕ್ ಅವರು ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬಂದು ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಪುಸ್ತಕದ ಎರಡು ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ತಗೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ ನಮಗೆ ಓದುಗರದೇ ಶ್ರೀ ರಕ್ಷೆ..

 

ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಓದುಗರು  ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು - ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್  #ನಮ್ಮಹೆಮ್ಮೆಯಓದುಗರು  ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ ಮೂಲದ ಅಶೋಕ್ ಅವರು ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬಂದು ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಪುಸ್ತಕದ ಎರಡು ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ತಗೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ  ನಮಗೆ ಓದುಗರದೇ ಶ್ರೀ ರಕ್ಷೆ..

ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಓದು ಮಿತ್ರರು ವಿನಯ್ ಭಾಗವತ್ ಮತ್ತು ಪಾವನಾ ಭಾಗವತ್

 ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಓದು ಮಿತ್ರರು 

ವಿನಯ್ ಭಾಗವತ್ ಮತ್ತು ಪಾವನಾ ಭಾಗವತ್

 

ಭೂಮಿ‌ ಉರುಟಾಗಿದೆ ..ಬದುಕಿನ ಕೆಲವು ಅಚ್ಚರಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸೋಜಿಗ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.

ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಸಹೃದಯಿ ಓದುಗರು ಬಹಳ ಆಪ್ತರು..ಇದಕ್ಕೆ ನಾನು ಕೂಡ ಹೊರತಲ್ಲ.ಇಂದು ಯುವ ಜನತೆ ಪುಸ್ತಕ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಯೂ ನೋಡುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಮಾತಿದೆ.ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಒಪ್ಪಲಾಗದು 

 ಒಳ್ಳೆಯ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು  ಓದುವವವರೂ ಇದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ಸಮಾಧಾನದ ವಿಚಾರ ..

ಅದಿರಲಿ.ಈಗ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬರುವೆ

ನನ್ನ ಅಣ್ಣನ ಒಂದು ಸೈಟ್ ಕೆಂಗೇರಿ ಶ್ರೀಧರ ಗುಡ್ಡದ ಸಮೀಪದ ಇದೆ.ಇದರ ಇ ಖಾತೆ ಮಾಡಿಸಲು ಸೈಟಿನ GPS location taged photo ಬೇಕಾಗಿತ್ತು .ಹಾಗೆ ಅಣ್ಣ ಕೊಟ್ಟ ಲೊಕೇಶನ್ ಆಧರಿಸಿ ಅ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಮೊನ್ನೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ.

ಆದರೆ ನಮಗೆ ಸೈಟ್ ಯಾವುದು ಎಂದು ಗೊತ್ತಾಗಲಿಲ್ಲ.ಅಣ್ಣ ಅಲ್ಲಿನ ವಿನಯ ಭಾಗವತ್ ಎಂಬವರ ನಂಬರ್ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು ಅವರಿಗೆ ಕರೆ ಮಾಡಿದೆ 

ಅವರ ಮನೆ ಪಕ್ಕದ ಸೈಟ್ ಅಣ್ಣಂದು.ಅವರು ಕರೆ ಮಾಡಿದಾಗ ಮಾಹಿತಿ ಕೊಟ್ಟರು.ಅವರ ಮನೆಗೆ ಹೋದೆ ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಮಡದಿ ಪಾವನಾ ಅವರು ಹೊರಗಡೆ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಹಿರಿಯರಾದ ಅವರ ತಂದೆ ತಾಯಿಯರು ಇದ್ದರು.ಅವರಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿ ಜ್ಯೂಸ್ ಕುಡಿದು ಅಣ್ಣನ ಸೈಟಿನ GPS location taged photo ತಗೊಂಡು ಹಿಂದೆ ಬಂದಿದ್ದೆ

ನಂತರ ಆ ಪರಿಸರದ ಸೈಟ್ ನ ಟ್ಯಾಕ್ಸ್ ಎಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟುದು  ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವಿನಯ ಭಾಗವತ್ ಅವರಿಗೆ ವಾಟ್ಸಪ್  ಮೆಸೇಜ್ ಮೂಲಕ ಕೇಳಿದ್ದೆ  .

 ಫೋನ್ ಮಾಡಿದಾಗ ನಾನು ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್, ಕೃಷ್ಣ ಭಟ್ ಅವರ ತಂಗಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದೆ 

ವಾಟ್ಸಪ್ ನೋಡಿದಾಗ  ಬಹುಶಃ DP ಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಅಧ್ಯಯನ ಕುರಿತಾದ ಒಂದು ಲೇಖನ ಇದೆ ಅದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಅವರ ಮಡದಿ ಪಾವನಾ ಅವರಿಗೆ ನಾನು ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಪುಸ್ತಕದ ಲೇಖಕಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಎಂದು ಗೊತ್ತಾಯಿತು

ಪಾವನಾ ಅವರು ಕನ್ನಡ ಎಂಎ ಪದವೀಧರರಾಗಿದ್ದು  ಅಲ್ಲಿಯೇ ಸಮೀಪದ ಚಿನ್ಮಯ ವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕಿ ಆಗಿದ್ದು  ಒಳ್ಳೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದುವ ಸದಭಿರುಚಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ . ಅಂತೆಯೇ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಮೊದಲು ಮಂಗಳೂರಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಾಗ ಅಲ್ಲಿನ ಪುಸ್ತಕ ಮಳಿಗೆಯಿಂದ ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ಓದಿದ್ದರು.

ಇದು ತಿಳಿದ ನಂತರ ಕರೆ ಮಾಡಿದ್ದರು,ನನಗೂ ಬಹಳ ಖುಷಿ ಆಯಿತು  ಸುಮಾರು ಹೊತ್ತು ಮಾತನಾಡಿದೆವು 

ನಂತರ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಬರೆದು ಕಳುಹಿಸಿದ್ದು ಅದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಹಾಕಿದ್ದೇನೆ 

ನಾನು   ಡಾ. ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಜಿ. ಪ್ರಸಾದ್   ರವರು ಬರೆದಂತಹ   "ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು" ಪುಸ್ತಕವನ್ನು  ಖರೀದಿಸಿ ಓದಿರುವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ದೈವಗಳ  ಬಗ್ಗೆ ಸವಿವರವಾದ ಮಾಹಿತಿ, ಅವುಗಳ ಇತಿಹಾಸ, ಚಿತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ  ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮೂಡಿ ಬಂದಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಓದುವಾಗ ಲೇಖಕರು  ದೈವಗಳ  ಪರಿಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಂತಹ ಪರಿಶ್ರಮ, ದೈವಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗಿರುವ  ಆಸಕ್ತಿ ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ  ಓದುಗರಿಗೆ ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಓದುವಾಗ  ಎಲ್ಲೂ ಸಹ ಬೇಜಾರಾಗದಂತೆ  ಸಚಿತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಬರೆದಿಟ್ಟು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.  ಇಂತಹ ಒಳ್ಳೆಯ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಕನ್ನಡನಾಡಿಗೆ  ನೀಡಿದಂತಹ  ಲೇಖಕರಾದ ಡಾ. ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಜಿ. ಪ್ರಸಾದ್ ನನಗೆ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಅನ್ನಿಸಿತು. 

   ಹೀಗೆ  ಇವರಿಂದ  ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾದ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಓದುಗರಿಗೆ ದೊರಕುವಂತಾಗಲಿ ಎಂದು ಆಶಿಸುತ್ತೇನೆ.

- ಪಾವನಾ ಭಾಗವತ್

ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಓದುಗ ಮಿತ್ರರು - ನೀತಾ ಶೆಟ್ಟಿ

 

ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಓದುಗ ಮಿತ್ರರಲ್ಲಿ ಎಳೆಯ ವಯಸ್ಸಿನವರಾದ ನೀತಾ ಶೆಟ್ಟಿ ,ಈ ವರ್ಷ ಪಿಯುಸಿ ಓದಿ ಸಿಇಟಿ ಬರೆದು ಫಲಿತಾಂಶಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿ..
ಇಂದಿನ ಯುವಕರಿಗೆ ಓದುವ ಹವ್ಯಾಸ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಬರಹಗಾರರ ಕೊರಗು..ಸದಾ ಮೊಬೈಲ್ ರೀಲ್ ಗೇಮ್ ಗಳನ್ನು ಆಡುವ ಯುವಕರ ನಡುವೆ ನೀತಾ ಶೆಟ್ಟಿ ವಿಶಿಷ್ಟರಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು - ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್

ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಓದುಗ ಮಿತ್ರರು ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು - ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಈವತ್ತು ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಪುಸ್ತಕಕ್ಕಾಗಿ ಬಂದರು ಭೂತಾರಾಧನೆ ಇನ್ನಿತರ ವಿಚಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿದೆವು

 ನವೀನ್ ಶೆಟ್ಟಿ ಸಿನಿಮಾ ಎಡಿಟರ್ 

ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಓದುಗ ಮಿತ್ರರು

ಮಾಯ ಮತ್ತು ಜೋಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾವಿರದೊಂದು ದೈವಗಳು - ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜಿ ಪ್ರಸಾದ್ 

ಈವತ್ತು ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಪುಸ್ತಕಕ್ಕಾಗಿ ಬಂದರು ಭೂತಾರಾಧನೆ ಇನ್ನಿತರ ವಿಚಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ  ಚರ್ಚಿಸಿದೆವು